prof. dr hab. Mariusz Wołos

Przebieg studiów i pracy zawodowej

 

* Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Instytut Historii i Archiwistyki:

– od 2016 – profesor zwyczajny, profesor

– od 2015 – kierownik Katedry Najnowszej Historii Powszechnej, później Katedry Historii Najnowszej

– 2011–2016 – profesor nadzwyczajny

* Stacja Naukowa Polskiej Akademii Nauk w Moskwie:

2007–2011 – dyrektor, stały przedstawiciel PAN przy Rosyjskiej Akademii Nauk

* Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk w Warszawie

od 2006 – docent, profesor nadzwyczajny, profesor

* Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Instytut Historii i Archiwistyki:

2006­–2011 – profesor nadzwyczajny

1997–2006 – adiunkt

1994–1997 – doktorant

1993–1994 – asystent

* Rejonowy Urząd Pracy/Urząd Pracy w Bydgoszczy

1992–1993 – starszy referent, doradca zawodowy

* Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

1987–1992 – studia historyczne (specjalność archiwalna)

* Zdobyte stopnie i tytuły naukowe:

– tytuł profesora nauk humanistycznych (27 marca 2014);

– habilitacja (30 czerwca 2004; Wydział Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu);

– doktorat (30 czerwca 1997; Wydział Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu).

 

 Zainteresowania naukowe

 Historii stosunków międzynarodowych i dzieje dyplomacji w XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem Francji, Związku Sowieckiego i Polski, biografistyki, sowietologia, irredenta polska przed i podczas pierwszej wojny światowej, współczesna historiografia rosyjska i polska

 

Staże naukowe

* Francja, Archives du Ministѐre des Affaires étrangѐres à Paris – trzy pobyty badawcze: październik–grudzień 1995, październik–grudzień 1999 i czerwiec–lipiec 2001 (Paryż, Nantes, Vincennes);

* Rosja, Instytut Historii Powszechnej Rosyjskiej Akademii Nauk w Moskwie (Институт всеобщей истории РАН) – sześć pobytów badawczych w latach 1999–2002.

Doświadczenia pracy dydaktycznej w uczelniach zagranicznych

* Francja, Université Michel de Montaigne – Bordeaux 3; 2004; w ramach programu SOCRATES/ERASMUS;

* Francja, Les Ecoles Militaires Saint-Cyr – Coëtquidan; 2006; współpromotor (cotuteur) i recenzent prac magisterskich (mémoires);

* Rosja, Российский государственный гуманитарный университет – РГГУ (Rosyjski Państwowy Uniwersytet Humanistyczny w Moskwie); lata akademickie 2009/2010 i 2010/2011; wykłady kursowe z historii Polski w XX w.

Projekty badawcze i granty realizowane w drodze konkursu

* Tytuł projektu: „Alfred Chłapowski – biografia dyplomaty”; numer projektu: 1 H01G 043 09; grant badawczy Komitetu Badań Naukowych w wysokości 5000 PLN; realizowany w latach 1995–1997; afiliowany do Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu; kierownik; opublikowane wyniki:

– Mariusz Wołos, Alfred Chłapowski (1874–1940). Biografia ambasadora Polski we Francji, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek (ISBN 83-7174-255-X), 1999, ss. 342 + 11 ilustracji.

* Tytuł projektu: „Związek Radziecki w koncepcjach polityki zagranicznej Francji w latach 1924–1935”; numer projektu: 1 H01G 044 17; grant badawczy Komitetu Badań Naukowych w wysokości  12 000 PLN; realizowany w latach 1999–2002; afiliowany do Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu; kierownik; opublikowane wyniki:

– Mariusz Wołos, Francja – ZSRR. Stosunki polityczne w latach 1924–1932, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2004 (ISBN 83-7322-843-8), ss. 674.

* Tytuł projektu: „Polska – Rosja: Czy fatalizm wrogości? O nowe ujęcie historii”; numer projektu: 2012/06/M/HS3/00274; projekt badawczy Narodowego Centrum Nauki w ramach konkursu Harmonia 3 w wysokości 1 510 000 PLN; realizowany w latach 2013–2018; afiliowany do Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie; wykonawca; opublikowane wyniki:

– Relacje między Rosją Sowiecką i Polską w latach 1918–1921 [w tym: Źródła historyczne i opracowania naukowe], [in:] Polska – Rosja XX wiek. Materiały do nauczania historii, red. serii Mirosław Filipowicz, Aleksandr Czubarjan, red. tomu Rafał Wnuk, Leonid Gorizontow, Lublin: Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”; Instytutu Historii Powszechnej Rosyjskiej Akademii Nauk (ISBN: 978-83-65444-57-8), 2020, s. 10–22, 50–57; tłum. Отношения между Советской Россией и Польшей в 1918–1921 гг., [in:] Россия и Польша XX век. Пособие для учителей истории, ред. серии Александр Чубарьян, Мирослав Филипович, ред. тома Леонид Горизонтов, Рафал Внук, Люблин: Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”; Институт всеобщей истории РАН (ISBN: 978-83-65444-58-5), 2020 s. 11–31 (współautor Aleksandr Szubin) – http://polska-rosja.eu/polska-%E2%80%93-rosja:-xx.

– Polska i Rosja Sowiecka/Związek Sowiecki od pokoju ryskiego do paktu Ribbentrop – Mołotow [w tym: Źródła historyczne i opracowania naukowe], [in:] Polska – Rosja XX wiek. Materiały do nauczania historii, red. serii Mirosław Filipowicz, Aleksandr Czubarjan, red. tomu Rafał Wnuk, Leonid Gorizontow, Lublin: Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”; Instytutu Historii Powszechnej Rosyjskiej Akademii Nauk (ISBN: 978-83-65444-57-8), 2020, s. 58–72, 104–117; tłum. РСФСР/СССР и Польша от Рижского мира до пакта Молотова–Риббентропа, [in:] Россия и Польша XX век. Пособие для учителей истории, ред. серии Александр Чубарьян, Мирослав Филипович, ред. тома Леонид Горизонтов, Рафал Внук, Люблин: Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”; Институт всеобщей истории РАН (ISBN: 978-83-65444-58-5), 2020 s. 39–67 (współautorka Julia Kantor) – http://polska-rosja.eu/polska-%E2%80%93-rosja:-xx.

 

* Tytuł projektu: „Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918-1991” (część 1918-1945); numer projektu: 12H 13 0633 82 (umowa nr 0099/NPRH3/H12/82/2014); projekt edytorski Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki w wysokości 600 000 PLN; realizowany w latach 2014–2022; afiliowany do Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia w Warszawie; kierownik – redaktor serii wydawniczej; opublikowane wyniki:

– Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. I: 1918–1926, red. tomu Jan Jacek Bruski, Mariusz Wołos, cz. 1: Polska między Rosją „białą” a „czerwoną” (listopad 1918 – marzec 1921), Warszawa: Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, 2020 (ISBN dla całości: 978-83-66883-03-1; ISBN dla części pierwszej: 978-83-66883-05-5), ss. LXXXVII + 751.

– Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. I: 1918–1926, red. tomu Jan Jacek Bruski, Mariusz Wołos, cz. 2: Poszukiwanie normalizacji (kwiecień 1921 – maj 1926), Warszawa: Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, 2020 (ISBN dla całości: 978-83-66883-03-1; ISBN dla części drugiej: 978-83-66883-06-2), ss. 950.

– Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. II: 1926–1932, red. tomu Piotr Głuszkowski, cz. 1: Trudne lata (czerwiec 1926 – luty 1929), Warszawa: Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego, 2022 (ISBN dla całości: 978-83-66883-14-7; ISBN dla części pierwszej: 978-83-66883-15-4), ss. LIV + 592.

– Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. II: 1926–1932, red. tomu Piotr Głuszkowski, cz. 2: Na drodze ku stabilizacji (luty 1929 – lipiec 1932), Warszawa: Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego, 2022 (ISBN dla całości: 978-83-66883-14-7; ISBN dla części drugiej: 978-83-66883-16-1), ss. 546.

– Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. III: 1932–1939, red. tomu Marek Kornat, cz. 1: (lipiec 1932 – maj 1935), Warszawa: Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego, 2022 (w druku).

– Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. III: 1932–1939, red. tomu Marek Kornat, cz. 2: (maj 1935 – sierpień 1939), Warszawa: Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego, 2022 (w druku).

– Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. IV: 1939–1945, red. tomu Łukasz Adamski, cz. 1: Wojna i rozejm (wrzesień 1939 – grudzień 1942), Warszawa: Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, 2021 (ISBN dla całości: 978-83-66883-07-9; ISBN dla części pierwszej: 978-83-66883-08-6), ss. XLIX + 476.

– Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. IV: 1939–1945, red. tomu Łukasz Adamski, cz. 2: „Imponderabilia i realia” (styczeń 1943 – czerwiec 1945), Warszawa: Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, 2021 (ISBN dla całości: 978-83-66883-07-9; ISBN dla części pierwszej: 978-83-66883-09-3), ss. 518.

* Tytuł projektu: „Protokoły posiedzeń Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej (1918–1923). Wydawnictwo źródłowe”; numer projektu: nr 11H 13 0145 82; projekt edytorski Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki w wysokości 800 000 PLN; realizowany od 2015; afiliowany do Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk; wykonawca.

* Tytuł projektu: „Interdyscyplinarne Centrum Studiów Zaawansowanych” wykonywany w ramach działania „Strategia doskonałości – uczelnia badawcza”; projekt rozwojowy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w wysokości 700 000 PLN; realizowany od stycznia do maja 2019 roku; afiliowany do Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie; kierownik zespołu.

 

Doświadczenia zawodowe

* 1998–1999 – kierownik Podyplomowego Studium Historii i Edukacji Obywatelskiej na Wydziale Nauk Historycznych UMK;

* 2000–2003 – kierownik Podyplomowego Studium Edukacji Historycznej i Obywatelskiej w Szkole Podstawowej i Gimnazjum (po zmianie nazwy Podyplomowe Studium Edukacji Historycznej i Obywatelskiej dla Nauczycieli) na Wydziale Nauk Historycznych UMK w Toruniu;

* 2002–2004 – przedstawiciel młodszych pracowników naukowych do Rady Wydziału Nauk Historycznych UMK;

* 2003–2006 – prezes Toruńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego. W grudniu 2012 r., w czerwcu 2015 r. i kwietniu 2018 r. wybór na członka Zarządu Krakowskiego Oddziału PTH;

* 2004–2005 – zastępca dyrektora Instytutu Historii i Archiwistyki UMK;

* 2005–2007 – prodziekan Wydziału Nauk Historycznych UMK (kadencja 2005–2008, przerwana w związku z wyjazdem na placówkę w Moskwie);

* 2007–2011 – dyrektor Stacji Naukowej PAN w Moskwie oraz stały Przedstawiciel PAN przy Rosyjskiej Akademii Nauk, Rosyjskiej Akademii Nauk Rolniczych i Rosyjskiej Akademii Nauk Medycznych; organizacja lub współorganizacja rocznie około 20 konferencji, sesji, seminariów, prelekcji na terenie całej Federacji Rosyjskiej, zwłaszcza zaś w następujących ośrodkach: Moskwa, Sankt Petersburg, Jekaterynburg, Omsk, Irkuck, Kazań, Tambów, Smoleńsk, Twer, Rostów nad Donem, Kaliningrad i innych;

* 2011–2012 – członek Biura Organizacyjnego II Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski (Kraków, 12–15 września 2012 r.);

* 2012–2015 – pełnomocnik dziekana Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie ds. nauki;

* 2012–2022 – członek Sądu Koleżeńskiego II instancji wybrany na Walnym Zgromadzeniu Polskiego Towarzystwa Historycznego w Gnieźnie. Wybór ten powtórzono podczas Walnego Zgromadzenia w Łodzi we wrześniu 2015 r. We wrześniu 2018 r. podczas Walnego Zgromadzenia w Białymstoku wybór w skład Sądu Koleżeńskiego I instancji;

* 2013–2016 – kierownik Zakładu Mniejszości Narodowych i Przymusowych Migracji w Instytucie Historii i Archiwistyki;

* 2013 – powołanie przez Ministra Edukacji Narodowej na stanowisko przewodniczącego Polsko-Rosyjskiej Komisji do spraw doskonalenia treści podręczników szkolnych do historii, geografii i literatury;

* 2013–2016 – członek Rady Naukowej ds. Historycznych działającej przy Ministrze Spraw Zagranicznych, której zadaniem było wspieranie prac MSZ związanych z szeroko rozumianą „polityką historyczną”, jak również wyznaczanie celów i wypracowywanie strategii działań Ministerstwa dotyczących problematyki historycznej;

* 2015 – kierownik Katedry Najnowszej Historii Powszechnej, po przekształceniach Katedry Historii Najnowszej w Instytucie Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie;

* 2015 – powołanie przez Ministra Spraw Zagranicznych w skład Rady Naukowej Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie. W tym samym miesiącu wybór na członka Towarzystwa tegoż Instytutu;

* 2015–2017 – członek Rady Programowej i Komitetu Programowego III Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski (Kraków, 11–14 października 2017 r.), a także Kapituły Nagrody Pro historia Polonorum wręczanej zagranicznym badaczom podczas kolejnych kongresów. Podczas III Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski organizator i współmoderator (wraz z prof. Włodzimierzem Suleją z Uniwersytetu Wrocławskiego) panelu pt. Polski rok 1918/Poland 1918 (13 października 2017 r.), który wpisał się w obchody stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości;

* 2015–2019 – sekretarz naukowy Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie;

* 2016–2020 – prorektor ds. nauki Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie;

* 2017 – nominacja z rąk Ministra Spraw Zagranicznych na członka Polsko-Rosyjskiej Grupy ds. Trudnych;

* 2017 – powołanie na członka Conseil Scientifique de l’Institut Catholique de Rennes we Francji;

* 2018 – przygotowanie merytoryczne i otwarcie wraz z prezydentem Rzeczypospolitej Andrzejem Dudą wystawy stałej pt. „Niepodległa. Ojcowie niepodległości” w Dworku Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w Ciechocinku; kurator tej wystawy i autor wszystkich opisów dotyczących dróg do niepodległości oraz jej utrzymania w pierwszych latach Drugiej Rzeczypospolitej;

* 2019 – wybór w głosowaniu tajnym przez profesorów i doktorów habilitowanych z całej Polski na członka Rady Doskonałości Naukowej pierwszej kadencji (1 czerwca 2019 – 31 grudnia 2023 r.);

* Członek Rady Naukowej międzynarodowej konferencji pt. „Les militaires dans la fabrique de la paix (19^e–21^e siècles)”, która odbyła się w dniach 14–15 listopada 2019 r. w Vincennes pod Paryżem. Jej organizatorami były następujące instytucje: Service historique de la Défense, Centre de recherche des écoles de Saint-Cyr Coëtquidan (CREC Saint-Cyr), Uniwersytet w Utrechcie oraz l’UMR Sirice (Sorbonne-Identités, relations internationales et civilisations de l’Europe) przy wsparciu Zentrum für Militärgeschichte und Sozialwissenschaften der Bundeswehr, Académie de défense des Pays-Bas oraz Labex EHNE (Écrire une histoire nouvelle de l’Europe);

* Członek Wydziału I (Nauk Historycznych) Towarzystwa Naukowego w Toruniu oraz Association internationale d’histoire contemporaine de l’Europe z siedzibą w Strasburgu i Genewie;

* Członek Komitetów Redakcyjnych lub Rad Naukowych następujących czasopism: „Zapiski Historyczne” (lista B MEiN), „Archiwum Emigracji” (lista B MEiN), „Historia i Polityka” (lista B MEiN), „Kwartalnik Historyczny” (lista B MEiN), „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” (Lista B MEiN), „Pamięć i Sprawiedliwość” (lista B MEiN), „История и современность” (Moskwa), „Исторический журнал. Научные исследования” (Moskwa) i „Международный журнал исследований культуры” (Moskwa); „Nowa Polityka Wschodnia”; w latach 2015–2021 redaktor naczelny „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” wydawanego przez Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (lista B MEiN); w latach 2016–2021 członek Rady Naukowej kwartalnika „Przegląd Historyczno-Wojskowy”.

* Członek Rady Fundatorów Kasy im. Józefa Mianowskiego – Fundacji Popierania Nauki (wybrany 4 października 2022 r.).

 

 

Wykaz publikacji naukowych

1992

1) Żydzi w Gdyni (1926–1939), [in:] Emancypacja – asymilacja – antysemityzm. Żydzi na Pomorzu w XIX i XX wieku, zbiór studiów pod red. Zenona Huberta Nowaka, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek (ISBN 83-85263-31-4), 1992, s. 145–153.

1993

2) Bolesław Wieniawa-Długoszowski – dowódca kawaleryjski, „Wojskowy Przegląd Historyczny”, 1993, nr 1, s. 21–34.

1994

3) Adiutant Komendanta i attaché wojskowy. Bolesław Wieniawa-Długoszowski w latach 1918–1926, „Wojskowy Przegląd Historyczny”, 1994, nr 1-2, s. 72–87.

4) [rec.] Kolejna biografia Wieniawy, „Wojskowy Przegląd Historyczny”, 1994, nr 3, s. 261–264.

1995

5) Okoliczności usunięcia Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego z Legionów Polskich w 1917 roku – przyczynek do biografii, [in:] Pomorze – Polska – Europa. Studia i materiały z dziejów XIX i XX wieku, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (ISBN 83-231-0610-X), 1995, s. 233–241.

6) Cmentarze żydowskie w województwie pomorskim w latach 1920–1939, [in:] Gminy Wyznaniowe Żydowskie w województwie pomorskim w okresie międzywojennym (1920–1939), zbiór studiów pod red. Jana Szilinga, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (ISBN 83-231-0600-2), 1995, s. 213–231.

7) [rec.] Rypin. Szkice z dziejów miasta, pod red. M. Krajewskiego, Rypin 1995, s. 445 + 63 ilustracje, „Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie”, 1995, t. 9, s. 319–322.

8) [rec.] Inowrocławski Słownik Biograficzny, zeszyt drugi, pod red. E. Mikołajczaka, Inowrocław 1994, s. 136, „Ziemia Kujawska”, 1995, t. 11, s. 154–156.

9) [polemika] Panu Witoldowi Dworzyńskiemu w odpowiedzi, „Wojskowy Przegląd Historyczny”, 1995, nr 3–4, s. 207–209.

10) [kronika naukowa] Toruńska sesja o stosunkach narodowościowych i wyznaniowych na Pomorzu Gdańskim w XIX i XX wieku, „Zapiski Historyczne”, 1995, t. LX, z. 1, s. 154–156.

11) [kronika naukowa] Konferencja toruńska o społeczeństwie polskim na ziemiach pod panowaniem pruskim w okresie I wojny światowej, „Zapiski Historyczne”, 1995, t. LX, z. 4, s. 178–180.

1996

12) Akcja charytatywna ziemian wielkopolskich na rzecz żołnierzy walczących na frontach I wojny światowej. (Na przykładzie postawy i działalności Alfreda Chłapowskiego), [in:] Społeczeństwo polskie na ziemiach pod panowaniem pruskim w okresie I wojny światowej (1914–1918), zbiór studiów pod red. Mieczysława Wojciechowskiego, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (ISBN 83-231-0697-5), 1996, s. 211–224.

13) [rec.] Michał M. Grzybowski, Andrzej Mietz, Jan Pakulski, Marian Pawlak, Osiek Rypiński. Dzieje parafii i gminy, Osiek Rypiński – Toruń 1994, s. 188 + 46 ilustracji, „Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie”, 1996, t. 10, s. 459–463.

14) [kronika naukowa] Toruńska międzynarodowa konferencja na temat rozwoju historycznego i cech kulturowych Europy Środkowo-Wschodniej w XIX i XX wieku, „Zapiski Historyczne”, 1996, t. LXI, z. 4, s. 159–161.

1997

15) [rec.] Historia dyplomacji polskiej, t. IV: 1918–1939, pod red. Piotra Łossowskiego, Warszawa 1995, ss. 719 + 111 ilustracji, „Zapiski Historyczne”, 1997, t. LXII, z. 1, s. 164–168.

16) Między Morzem Czarnym a Bałtykiem. Konflikt dyplomatyczny wokół sprawy oddania władzom radzieckim floty generała Piotra Wrangla (1920–1935), „Zapiski Historyczne”, 1997, t. LXII, z. 4, s. 93-112.

17) [kronika naukowa] Toruńska konferencja międzynarodowa na temat traktatu ryskiego 1921 roku, „Zapiski Historyczne”, 1997, t. LXII, z . 4, s. 183–186.

1998

18) Francja a traktat ryski, [in:] Traktat ryski 1921 roku po 75 latach, studia pod red. Mieczysława Wojciechowskiego, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (ISBN 83-231-0974-5), 1998, s. 261–273.

19) Żydzi na Litwie w latach 1918-1940, [in:] Studia i szkice z dziejów Żydów w regionie Bałtyku, pod red. Zenona Huberta Nowaka przy współpracy Zbigniewa Karpusa, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (ISBN 83-231-0977-X), 1998, s. 153–165 (współautor Jonas Vaičenonis).

20) [materiał źródłowy] Stanowisko Francji wobec wojny polsko-bolszewickiej (23 VII – 15 VIII 1920), „Czasy Nowożytne. Periodyk poświęcony dziejom polskim i powszechnym od XV do XX wieku”, 1998, t. V, s. 133–154.

21) Główne kierunki rozwoju czasopiśmiennictwa historycznego na Pomorzu Nadwiślańskim w XIX i XX wieku, „Zapiski Historyczne”, 1998, t. LXIII, z. 2, s. 85–117.

22) Paryski oddział Związku Strzeleckiego, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości”, 1998, t. XXXIX, s. 145–153.

23) [rec.] Recherches sur la France et le problème des nationalités pendant la Première Guerre mondiale (Pologne, Ukraine, Lithuanie), sous la direction de Georges-Henri Soutou, Paris: Presses de l’Université de Paris-Sorbonne, 1995, ss. 230, „Kwartalnik Historyczny”, 1998, t. CV, z. 1, s. 146–150.

24) [rec.] Sojusz polsko-francuski w nowym ujęciu [recenzja pracy Henryka Bułhaka, Polska-Francja. Z dziejów sojuszu 1922–1939, cz. I (1922–1932), Warszawa 1995, ss. 321], „Czasy Nowożytne. Periodyk poświęcony dziejom polskim i powszechnym od XV do XX wieku”, 1998, t. IV, s. 219–223.

25) [rec.] Tomasz Łaszkiewicz, Żydzi w Inowrocławiu w okresie międzywojennym (1919–1939), Inowrocław 1997, ss. 110, „Ziemia Kujawska”, 1998, t. 13,  s. 211–215.

26) [kronika naukowa] Konferencja naukowa „Polska wobec idei integracji europejskiej w latach 1918–1939”, „Kwartalnik Historyczny”, t. CV, z. 3 z 1998, s. 145–147.

1999

27) Alfred Chłapowski (1874–1940). Biografia ambasadora Polski we Francji, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek (ISBN 83-7174-255-X), 1999, ss. 342 + 11 ilustracji.

28) [rec.] Piotr Łossowski, Stosunki polsko-litewskie 1921–1939, Warszawa 1997, ss. 391 + 55 il., „Zapiski Historyczne”, 1999, t. LXIV, z. 2, s. 163–165.

29) [rec.] Karol Poznański w zarysie [recenzja książki Adama Sudoła, Karol Poznański. Ostatni konsul generalny II Rzeczypospolitej. Zarys ważniejszych dokonań, Bydgoszcz-Toruń 1998, ss. 386 + 75 ilustracji], „Archiwum Emigracji”, 1999, z. 2, s. 277–282.

30) [rec.] Andrzej Bogucki, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” na Pomorzu 1893–1939, Bydgoszcz 1997, ss. 432, „Zapiski Historyczne”, 1999, t. LXIV, z. 3–4, s. 195–198.

31) [kronika naukowa] Toruńska konferencja na temat mniejszości narodowych i wyznaniowych w Wojsku Polskim w latach 1918–1939, „Zapiski Historyczne”, 1999, t. LXIV, z. 1, s. 229–231.

2000

32) Generał dywizji Bolesław Wieniawa-Długoszowski. Biografia wojskowa, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek (ISBN 83-7174-785-3), 2000, ss. 160 + 4 ilustracje.

33) Postawa państw Europy Środkowo-Wschodniej wobec francuskiej koncepcji paktu wschodniego w latach 1934–1935, [in:] Polska wobec idei integracji europejskiej w latach 1918–1945, pod red. Mieczysława Wojciechowskiego, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (ISBN 83-231-1118-9), 2000, s. 175–194.

34) [materiał źródłowy] Listy Alfreda Chłapowskiego do Pawła Kucharskiego z lat 1937–1939, „Akta Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu”, t. V, Paryż 2000, s. 235–259.

35) Józef Piłsudski w latach 1867–1918, [in:] Powrót Marszałka, Toruń: Społeczny Komitet Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego (ISBN 83-914647-0-9), 2000, s. 24–31.

36) [biogram:] Donimirski (Brochwicz-Donimirski) Jan Piotr, Toruński słownik biograficzny, pod red. Krzysztofa Mikulskiego, t. II, Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika (ISSN 1505-9316), 2000, s. 72–75.

37) [biogram:] Kiersnowski Aleksander, Toruński słownik biograficzny, pod red. Krzysztofa Mikulskiego, t. II, Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2000 (ISSN 1505-9316), s. 132–134.

38) [rec.] Mieczysław Bielski, Generał brygady Adolf Mikołaj Waraksiewicz (1881–1960), wyd. II, Toruń 1998, ss. 228, „Athenaeum. Polska w Świecie”, 2000, nr 4, s. 301–302.

2001

39) Ewolucja stanowiska Francji wobec politycznego centrum emigracji gruzińskiej w Paryżu w latach 1921–1933, „Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym”, 2001, nr 1, s. 75–109.

40) Nowe monografie miast Pomorza Gdańskiego, „Zapiski Historyczne”, 2001, t. LXVI, nr 2-3, s. 113–129.

41) Polska widziana z Paryża w grudniu 1920 roku, [in:] W kraju i na wychodźstwie. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Sławomirowi Kalembce w sześćdziesięciopięciolecie urodzin, Toruń-Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski (ISBN 83-231-1357-2), 2001, s. 827–835.

42) [rec.] Historia Gdańska, t. IV: cz. 1: 1815–1920, cz. 2: 1920–1945, pod red. Edmunda Cieślaka, Wydawnictwo Lex, Sopot 1998, cz. I, ss. 544; cz. II, ss. 543; t. V: Bibliografia Gdańska, pod red. Edmunda Cieślaka, oprac. J. Kucharski, P. Szafran, Wydawnictwo Lex, Sopot 1997, ss. 1039, „Zapiski Historyczne”, 2001, t. LXVI, nr 1, s. 126–132.

43) [rec.] Dzieje sojuszu polsko-francuskiego w latach 1933–1936 [recenzja pracy Henryka Bułhaka, Polska-Francja z dziejów sojuszu 1933-1936, Warszawa 2000, ss. 178], „Czasy Nowożytne. Periodyk poświęcony dziejom polskim i powszechnym od XV do XX wieku”, 2001, t. XI (XII), s. 127–133.

44) [rec.] Mieczysław Wojciechowski, Miasta Pomorza Nadwiślańskiego i Kujaw w okresie I wojny światowej oraz w międzywojennym dwudziestoleciu (1914–1939). Zbiór studiów, Toruń 2000, ss. 573 + 15 ilustracji, „Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie”, 2001, t. 16, s. 240–243.

2002

45) The Jews in Pomerania between the First and the Second World War (1920–1939), [in:] Neighborhood dilemmas. The Poles, the Germans and the Jews in Pomerania along the Vistula river in the 19^th and 20 th century. A collection of studies, editor-in-chief Jan Sziling and Mieczysław Wojciechowski, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (ISBN 83-231-1459-5), 2002, s. 57–84.

46) [materiał źródłowy] Dossier Józefa Becka. Jeszcze raz o przyczynach antagonizmu: pułkownik Beck-Francja, „Czasy Nowożytne. Periodyk poświęcony dziejom polskim i powszechnym od XV do XX wieku”, 2002, t. XIII, s. 211–246.

47) Polityka Francji wobec Europy Środkowo-Wschodniej w okresie rządów Edouarda Herriota (1924–1925), [in:] Przełomy w historii. Pamiętnik XVI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich we Wrocławiu 15–18 IX 1999, t. III, cz. 2, pod red. Wojciecha Wrzesińskiego, Krzysztofa Ruchniewicza i Jakuba Tyszkiewicza, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek (ISBN 83-7322-173-5), 2002, s. 65–71.

48) [rec.] „Na kresach świata” [Osmo Jussila, Seppo Hentilä, Jukka Nevakivi, Historia polityczna Finlandii 1809–1999, Kraków 2001, ss. 432], „Nowe Książki”, 2002, nr 3, s. 62.

49) [kronika naukowa] Toruńska konferencja na temat miejsca Polski w podzielonym świecie po II wojnie światowej (do 1989 roku), „Zapiski Historyczne”, 2002, t. LXVII, nr 1, s. 220–222.

2003

50) Związek Strzelecki w Paryżu przed pierwszą wojną światową, [in:] Drogi do niepodległości. Ziemie polskie  w dobie odbudowy państwa polskiego, studia pod redakcją Zbigniewa Karpusa i Mieczysława Wojciechowskiego, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (ISBN 83-231-1499-4), 2003, s. 33–48.

2004

51) Francja – Stosunki polityczne w latach 1924–1932, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2004 (ISBN 83-7322-843-8), ss. 674.

52) La flotte Wrangel: un obstacle au rapprochement franco-soviétique, [in:] Sécurité et coopération militaire en Europe, 1919–1955, ouvrage coordonné par Anne-Claire de Gayffier-Bonneville, Paris-Budapest-Torino: L’Harmattan, 2004 (ISBN 2-7475-7436-9), s. 175–189.

2005

53) Służba Józefa Becka w Legionach Polskich w latach 1914–1917, [in:] Ku Niepodległej. Ścieżki polskie i francuskie 1795–1918, pod red. Małgorzaty Willaume, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2005 (ISBN 83-227-2378-4), s. 313–327.

54) Ministrowie spraw wojskowych: Jan Wroczyński 16 I – 27 II 1919 oraz Józef Leśniewski 27 II 1919 – 9 VIII 1920, [in:] Ministrowie spraw wojskowych 1918– Z badań nad polityką wojskową Polski, pod red. Marka Jabłonowskiego, Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna imienia Aleksandra Gieysztora, 2005 (ISBN 83-89709-36-8), s. 17–51.

55) Quai d’Orsay wobec polsko-niemieckiej deklaracji o niestosowaniu przemocy z 26 stycznia 1934 roku, [in:] Deklaracja polsko-niemiecka o niestosowaniu przemocy z dnia 26 stycznia 1934 r. z perspektywy Polski i Europy w siedemdziesiątą rocznicę podpisania, studia pod red. Mieczysława Wojciechowskiego, Toruń: Centrum Edukacji Europejskiej, 2005 (ISBN 83-89704-29-3), s. 80–93.

56) [rec.] Zarys dziejów I Armii Konnej (1919–1923) [Aleksander Smoliński, Zarys dziejów I Armii Konnej (1919-1923), Grajewo 2003, ss. 160 + 30 ilustracji], „Zeszyty Historyczne”, 2005, nr 151, s. 181–188.

57) [nekrolog] Waldemar Michowicz (1929–2005), „Zapiski Historyczne”, 2005, t. LXX, nr 4, s. 185–188.

2006

58) Les représentants de la noblesse dans la diplomatie polonaise dans les années 1918–1939, [in:] Noblesse française et noblesse polonaise. Mémoire, identité, culture XVIe – XXe siècles, sous la direction de Jarosław Dumanowski et Michel Figeac, Pessac: Centre Aquitain d’Histoire Moderne et Contemporaine, Maison des Sciences de l’Homme d’Aquitaine, 2006 (ISBN 2-85892-329-9), s. 553–563.

59) Proces Samuela Schwartzbarda w październiku 1927 r. (w świetle prasy francuskiej), „Dzieje Najnowsze”, 2006, r. XXXVIII, nr 4, s. 71–80.

60) [red. i wstęp] Nad Bałtykiem. W kręgu polityki, gospodarki, problemów narodowościowych i społecznych w XIX i XX wieku. Księga jubileuszowa poświęcona Profesorowi Mieczysławowi Wojciechowskiemu, zbiór studiów pod redakcją Zbigniewa Karpusa, Jarosława Kłaczkowa i Mariusz Wołosa, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2005 (ISBN 83-231-1952-X), ss. 1258.

61) Józef Beck jako uczeń Cesarsko-Królewskiej I Szkoły Realnej w Krakowie w latach 1908-1912 (Przyczynek do biografii), [in:] Nad Bałtykiem. W kręgu polityki, gospodarki, problemów narodowościowych i społecznych w XIX i XX wieku. Księga jubileuszowa poświęcona Profesorowi Mieczysławowi Wojciechowskiemu, zbiór studiów pod redakcją Zbigniewa Karpusa, Jarosława Kłaczkowa i Mariusz Wołosa, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2005 (ISBN 83-231-1952-X), s. 1193–1202.

2007

62) La Poméranie polonaise, la Grande Pologne et la Haute-Silésie comme zones d’influence allemandes dans l’entre-deux-guerres?, [in:] Sécurité européenne: Frontières, glacis et zones d’influence. De l’Europe des alliances à l’Europe des blocs (fin XIXe siècle – milieu XXe siècle), sous la direction de Frédéric Dessberg et Frédéric Thébault, Rennes: Presses universitaires de Rennes, 2007 (ISBN 978-2-7535-0359-5), s. 201–

63) Józef Piłsudski w opiniach Francuzów, [in:] Józef Piłsudski wobec Europy i wybranych zagadnień wewnętrznych Drugiej Rzeczypospolitej (1918–1935). W 70 rocznicę śmierci, studia pod red. Mieczysława Wojciechowskiego i Zbigniewa Karpusa, Włocławek-Toruń: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, Instytut Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2007 (ISBN 978-83-60150-31-3), s. 11–

64) Polityka władz komunistycznych wobec emigrantów gruzińskich na przykładzie sprawy mjra Józefa Zautaszwiliego, [in:] Opór społeczny i konspiracja w województwie pomorskim (bydgoskim) w latach 1945–1956, zbiór studiów pod red. Tomasza Chincińskiego i Zbigniewa Karpusa, Bydgoszcz-Toruń: Instytut Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Muzeum Wolności i „Solidarności” w Bydgoszczy, 2007 (ISBN 83-918607-5-2), s. 223–252 (współautor Zbigniew Karpus).

65) Elity sowieckie lat trzydziestych XX w. w opinii dyplomacji francuskiej, [in:] Narody w Europie. Tożsamość i wzajemne postrzeganie, zbiór studiów pod red. Lecha Zielińskiego i Marka Chamota, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy, 2007 (ISBN 978-83-922276-5-6), s. 339–

66) Francusko-sowieckie i polsko-sowieckie negocjacje w sprawie zawarcia paktów o nieagresji w latach 1925–1927, „Zeszyty Historyczne”, 2007, nr 161, s. 57–96 (współautor Frédéric Dessberg).

67) Problem jeńców rumuńskich na Pomorzu Gdańskim w okresie pierwszej wojny światowej (zarys problematyki i postulaty badawcze), [in:] Obóz jeńców i internowanych 1914–1923, t. I, cz. 3: Warunki życia jeńców i internowanych, pod red. Zbigniewa Karpusa, Waldemara Rezmera, Ihora Sribniaka i Emiliana Wiszki, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2007 (ISBN 978-83-231-2070-4), s. 49–55.

68) [red. i wstęp] Z dziejów chrześcijaństwa. Studia, szkice i materiały, t. I, praca zbiorowa pod redakcją Piotra Kurlendy i Mariusza Wołosa, Poznań: Wydawnictwo „Rys”, 2007 (ISBN 978-83-60517-12-3), ss. 148.

2008

69) [red., wybór i oprac.] Polskie Dokumenty Dyplomatyczne. 1931, pod redakcją Mariusza Wołosa, Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 2008 (ISBN 978-83-89607-38-6), ss. LI + 852.

70) [red. i wstęp] Organizacje młodzieżowe w XX wieku. Struktury, ideologia, działalność, pod redakcją Patryka Tomaszewskiego i Mariusza Wołosa, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008 (ISBN 978-83-7441-889-8), ss. 366.

71) [red. i wstęp] Polska bez Marszałka. Dylematy piłsudczyków po 1935 roku, zbiór studiów pod red. Mariusz Wołosa i Krzysztofa Kani, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008 (ISBN 978-83-7611-141-4), ss. 429.

72) Dekompozycja obozu rządowego oraz elita sanacyjna po śmierci Józefa Piłsudskiego w oczach dyplomatów sowieckich, [in:] Polska bez Marszałka. Dylematy piłsudczyków po 1935 roku, zbiór studiów pod red. Mariusz Wołosa i Krzysztofa Kani, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008 (ISBN 978-83-7611-141-4), s. 51–

73) Научное сотрудничество Польши и России: история, современность, планы на будущее, „История и Современность” (Москва), nr 2/2008, сентябрь 2008, s. 154–167 (wersja elektroniczna: http://www.socionauki.ru/journal/articles/129432/ ).

74) Sortir de la guerre à Lvov. Le conflit polono-ukrainien sur les ruines de l’Autriche-Hongrie, „Revue historique des Armées” (Paris), nr 251, 2/2008, s. 72–77 (wersja elektroniczna : http://rha.revues.org/index323.html ).

75) Rumuńskie ślady na Pomorzu Gdańskim. Żołnierze rumuńscy w niemieckich obozach jenieckich, zlokalizowanych na Pomorzu Gdańskim w okresie październik 1916-listopad 1918 roku, [in:] We współpracy narodów i kultur. W kręgu relacji polsko-rumuńskich, Suceava 2008 (ISBN 978-973-0-05817-8), s. 104–112 (współautor Zbigniew Karpus).

2009

76) [red. i wstęp, s. 3–4] Революционная Россия 1917 года и польский вопрос: новые источники, новые взгляды, ответственные редакторы: Мариуш Волос и Александр Орехов, Москва: Учреждение Российской академии наук Институт славяноведения РАН, Постоянный представитель Польской академии наук при РАН в Москве, 2009 (ISBN 978-5-7576-0220-2), ss. 336.

77) Польская военная организация в России и на Украине в 1917–1918 годах, [in:] Революционная Россия 1917 года и польский вопрос: новые источники, новые взгляды, ответственные редакторы: Мариуш Волос и Александр Орехов, Москва: Учреждение Российской академии наук Институт славяноведения РАН, Постоянный представитель Польской академии наук при РАН в Москве, 2009 (ISBN 978-5-7576-0220-2), s. 195–

78) [red. i wstęp, s. 11-14] Мюнхенское соглашение 1938 года: история и современность. Материалы международной научной конференции, Москва, 15–16 октября 2008 г., редакторы: Наталья С. Лебедева, Мариуш Волос, составитель: Юрий М. Коршунов, Москва: Российская академия наук Институт всеобщей истории РАН, Постоянный представитель Польской академии наук при РАН, 2009 (ISBN 978-5-94067-289-0), ss. 430.

79) На пути к Мюнхену? Польская внешняя политика в 1932–1939 гг., [in:] Мюнхенское соглашение 1938 года: история и современность. Материалы международной научной конференции, Москва, 15–16 октября 2008 г., редакторы: Наталья С. Лебедева, Мариуш Волос, составитель: Юрий М. Коршунов, Москва: Российская академия наук Институт всеобщей истории, Постоянный представитель Польской академии наук при РАН, 2009 (ISBN 978-5-94067-289-0), s. 24–

80) Польская дипломатия во время Парижской конференции 1919 г., [in:] Чичеринские чтения. Россия и мир после Первой мировой войны (к 90-летию окончания войны и подписания послевоенных соглашений). Материалы международной научной конференции 11–12 ноября 2008 г., ответственные редакторы Арутюн Гургенович Айрапетов и Владимир Викторович Романов, Тамбов 2009 (ISBN 978-5-89773-086-5), s. 95–

81) Внешняя политика СССР в 1935–1939 годах: некоторые соображения, „Вестник МГИМО – Университета”, специальный выпуск к 70-летию начала Второй мировой войны: „Завтра может быть поздно…”, Москва 2009, s. 166–176 (wersja elektroniczna: http://www.vestnik.mgimo.ru/fileserver/09-special/wolos.pdf); przedruk pod tytułem: Внешняя политика СССР в 1938–1939 годах, [in:] Международный кризис 1939 года в трактовках российских и польских историков, под общей редакцией М. М. Наринского и С. Дембского, Москва: Московский государственный институт международных отношений (Университет) МИД России, 2009 (ISBN 978-5-7567-0579-9), s. 182–

82) Polityka zagraniczna ZSRR w latach 1938–1939, [in:] Kryzys 1939 roku w interpretacjach polskich i rosyjskich historyków, pod red. Sławomira Dębskiego i Michaiła Narinskiego, Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 2009 (ISBN 978-83-89607-74-4), s. 151–

83) The Activities of Polish Diplomacy in 1931, “The Polish Quarterly of International Affairs” (Warsaw), 2009, vol. 18 (winter 2009), nr 1, s. 61–94; wersja polska: Działania dyplomacji polskiej w 1931 roku, „Polski Przegląd Dyplomatyczny”, 2009, nr 1 (47), s. 99–

84) Szkic o polskiej polityce zagranicznej w międzywojennym dwudziestoleciu, [in:] Polski wiek XX. Dwudziestolecie, t. I, praca zbiorowa pod red. Krzysztofa Persaka i Pawła Machcewicza, Warszawa: Muzeum Historii Polski, Bellona, 2009 (ISBN 978-83-11-11629-0), s. 195–

85) Początek drugiej wojny światowej w świadomości historycznej Rosjan, „Wiadomości Historyczne”, 2009, nr 4, s. 5–

2010

86) Агрокультура Великой Польши (Познаньщины) в контексте западноевропейского опыта во второй половине ХIХ – начале ХХ века, [in:] Сибирская деревня: история, современное состояние, перспективы развития. Сборник научных трудов, часть I, Омск: Издательство «Омскбланкиздат», 2010 (ISBN 978-5-8042-0142-6), s. 13–

87) Освобождение в 1945 и 1989 гг. Советский Союз/Россия 1945-го и 1991-го годов: польский взгляд [in:] Крымско-польский сборник научных работ / Krymsko–polskie zeszyty naukowe / Кримсько-польський збïрник наукових праць, t. 8, Симферополь: Универсум, 2010 (ISBN 978-966-8048-49-4), s. 101–

88) Польское общество в условиях немецкой оккупации в период Второй мировой войны, [in:] Общество и война. Материалы докладов международного научного семинара. Екакеринбург, 26 ноября 2009 г., гл. редактор Владимир Алексеевич Бабинцев, Екатеринбург: Издательство Уральского университета, 2010 (ISBN 978-5-7996-0526-1), s. 90–

89) Была ли альтернатива? Внешняя политика Польши накануне Второй мировой войны (1938-1939 гг.), [in:] Вторая мировая война как проблема национальной памяти. Материалы международной научной конференции 24–26 сентября 2009 г., ответственный редактор Юлия Зораховна Кантор, Санкт-Петербург: Издательство Российского государственного педагогического университета им. А. И. Герцена, 2010 (ISBN 978-5-8064-1532-6), s. 241–

90) СССР и Великая Победа 1945 года: польский взгляд, „Вестник МГИМО-Университета”, 2010, nr 5 (14), s. 73–74 (wersja elektroniczna: http://www.vestnik.mgimo.ru/fileserver/14/13_volos.pdf).

91) Постоянный представитель Польской академии наук при Российской академии наук в Москве: история, современность, планы на будущее, [in:] Академии наук Польши и России, университеты, высшая школа, научные учреждения и общества: история польско-российских отношений в сфере науки. Тезисы, ответственный редактор Николай Андреевич Макаров, составители: Ольга Сергеевна Каштанова, Борис Владимирович Носов, Москва: Российская академия наук, Комиссия историков России и Польши, Институт Славяноведения, 2010 (ISBN 978-5-7576-0220-2), s. 103–

92) Józef Beck: espion allemand? Histoire d’une rumeur, „Revue historique des Armées” (Paris), 2010, nr 3 (260), s. 45–53 (wersja elektroniczna: http://rha.revues.org/index7045.html).

93) Raport attaché wojskowego w Rumunii ppłk. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego do Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, [in:] Miedzy Drugą a Trzecią Rzeczpospolitą. Studia i materiały z najnowszej historii Polski i powszechnej dedykowane Profesorowi Ryszardowi Kozłowskiemu w 70. rocznicę urodzin, pod red. Ryszarda Sudzińskiego, Mirosława Golona i Marcina Czyżniewskiego, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2010 (ISBN 978-83-231-2461-0), s. 317–

94) Misja kapitana Jana Kowalewskiego do Japonii w 1923 roku, [in:] Wywiad i kontrwywiad wojskowy II RP. Studia i materiały z działalności Oddziału II SG WP, t. 1, pod red. Tadeusza Dubickiego, Łomianki: Wydawnictwo LTW, 2010 (ISBN 978-83-7565-139-3), s. 329–

95) [Odpowiedź na ankietę na temat polskiej polityki wschodniej], „Historia i Polityka. Półrocznik poświęcony myśli politycznej i stosunkom międzynarodowym”, 2010, nr 4 (11), s. 18–

2011

96) Треугольник Москва-Варшава-Берлин. Очерки истории советско-польско-германских отношений в 1918–1939 гг., Санкт-Петербург: Европейский Дом, 2011 (ISBN 978-5-8015-0282-3), ss. 220 (współautorka Julia Kantor).

97) [red. i wstęp, s. 7–10] Русско-польские языковые, литературные и культурные контакты, ответственные редакторы: Стефан Гжибовский, Виктор Хорев, Мариуш Волос; Посольство Республики Польша в Российской Федерации, Постоянный представитель Польской Академии наук при РАН, Москва: Квадрига 2011 (ISBN 978-5-91791-064-2), ss. 336.

98) Роль истории в современных российско-польских отношениях. Польский взгляд из Москвы [in:] Русско-польские языковые, литературные и культурные контакты, ответственные редакторы: Стефан Гжибовский, Виктор Хорев, Мариуш Волос, Посольство Республики Польша в Российской Федерации, Постоянный представитель Польской Академии наук при РАН, Москва: Квадрига 2011 (ISBN 978-5-91791-064-2), s. 290–

99) [red. i wstęp, s. 6–8] Польские исследователи Сибири, ответственные редакторы: Болеслав Сергеевич Шостакович, Мариуш Волос, Петр Глушковский; Постоянный представитель Польской Академии наук при Российской Академии наук, Санкт-Петербург: АЛЕТЕЙЯ, 2011 (ISBN 978-5-91419-554-7), ss. 168.

100) Место и значение Версальско-Вашингтонской (или Версальско-Рижско-Вашингтонской) системы в международных отношениях ХIХ-ХХI вв., [in:] Версальско-Вашингтонская международно-правовая система: зарождение, развитие, кризис, 1919–1939 гг., отв. ред. Евгений Юрьевич Сергеев, Москва: Институт всеобщей истории РАН, Центр «XX век: социально-политические и экономические проблемы», Российская Ассоциация историков первой мировой войны, Постоянный представитель Польской Академии наук при РАН, 2011 (ISBN 978-5-94067-331-6), s. 8–16; tłum. Uwag kilka o porządku wersalsko-rysko-waszyngtońskim na tle systemów międzynarodowych XIX i XX w., [in:] Si vis pacem, para bellum. Bezpieczeństwo i polityka Polski. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Tadeuszowi Dubickiemu, red. nauk. Robert Majzner, Częstochowa-Włocławek: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej we Włocławku, 2013 (ISBN 978-83-7455-329-2), 731–738.

101) Внешняя политика Польши на фоне международных событий в Европе в 1924–1932 гг. (ключевые проблемы), „Вестник Омского Университета”, 2011, nr 1, s. 60–

102) Начало пути к нормализации? Российско-польские отношения в 2010 г., „История и Современность” (Москва), 2011, nr 1 (13), s. 210–

103) Иван Александрович Бодуэн де Куртенэ: жизнь и деятельность после возвращения из России (1918−1929 гг.): биографический очерк, [in:] Polonia в Казани и в Волго-Уралье в XIX–XX вв. Сборник научных статей и сообщений, Казань: Казанский (Приволжский) федеральный университет; Постоянное представительство Польской академии наук при Российской академии наук, 2011 (ISBN 978-5-98180-959-0), s. 116–

104) Внешняя политика Польши во время польско-советской войны 1919–1921 гг. [in:] Мировые войны XX века (Материалы круглого стола, состоявшегося в Государственном центральном музее современной истории России совместно с ассоциациями историков Первой и Второй мировых войн 17 сентября 2009 г.), отв. ред. С.А. Архангелов, Москва 2011 (ISBN 978-5-91029-015-4), s. 230–

105) Le point de vue polonais sur la coopération de la France dans la guerre polono-bolchevique, [in:] Les horizons de la politique extérieure française. Stratégie diplomatique et militaire dans les régions périphériques et les espaces seconds (XVIe – XXe siècles), sous la direction de Frédéric Dessberg et Eric Schnackenbourg, Bruxelles-Bern-Berlin-Frankfurt am Main-New York-Oxford-Wien: Peter Lang Publishing, 2011 (ISBN 978-90-5201-717-4), s. 327–

106) Historiografia rosyjska pierwszej dekady XXI stulecia wobec historii Związku Radzieckiego oraz węzłowych problemów z dziejów stosunków polsko-radzieckich (zarys problematyki), „Dzieje Najnowsze”, 2011, r. XLIII, nr 3, s. 133–

107) Dyplomacja sowiecka wobec zamachu stanu Józefa Piłsudskiego w 1926 roku, „Niepodległość. Czasopismo poświęcone najnowszym dziejom Polski”, t. LX, Warszawa 2011, s. 99–113; wersja anglojęzyczna: The Soviet diplomacy with regard to Józef Piłsudski’s coup d’état of 1926 – http://www.history.pth.net.pl/article,9

2012

108) [red. i wstęp, s. 9–12] Народы Габсбургской монархии в 1914–1920 гг.: от национальных движений к созданию национальных государств, t. I, отв. ред. Мариуш Волос, Григорий Давидович Шкундин, Москва: Квадрига, 2012 (ISBN 978-5-91791-076-5), ss. 456 + 45 ilustracji i 4 mapy.

109) Национальные вопросы Габсбургской монархии во время первой мировой войны в историографии и историософии: взгляд из России, [in:] Народы Габсбургской монархии в 1914–1920 гг.: от национальных движений к созданию национальных государств, t. I, отв. ред.: Мариуш Волос, Григорий Шкундин, Москва: Квадрига, 2012 (ISBN 978-5-91791-076-5), s. 13–43 (współautor Grigorij Szkundin).

110) Против стереотипов. Юлиан Доминикович Талько-Грынцевич: польский и российский исследователь Сибири, [in:] Сибирская деревня: история, современное состояние, перспективы развития. Сборник научных трудов, часть I, Омск: Издательский дом «Наука», 2012 (ISBN 978-5-98806-147-2), s. 411–

111) La storiografia contemporanea russa di fronte alla storia dell’Unione Sovietica e ai principali problemi delle relazioni polacco-sovietiche [in:] Atti dell’Accademia Polacca, vol. 1: 2009–2010, a cura di Leszek Kuk, Roma: Accademia Polacca delle Scienze Biblioteca e Centro di Studi a Roma, 2012 [ukazała się w 2014], s. 217–233; wersja elektroniczna w nieco zmodyfikowanej formie: La storia dell’Unione Sovietica e delle relazioni sovietico-polacche nella storiografia russa contemporanea, „Ricordare la seconda guerra mondiale”, 2012, nr 2, s. 1–15 (http://www.poloniaeuropae.eu).

112) [wstęp] Avant–Propos / Przedmowa, [in:] M. Zielińska-Schemaly, Le Cèdre et l’Aigle. Les Polonais au Liban, une coexistence singulière, Beirut: LES ÉDITIONS DAR AN-NAHAR, 2012 (ISBN 978-9953-74-349-3), s. 19–

113) [wstęp] Между Западом и Востоком / Między Zachodem i Wschodem, [in:] Э.С. Кульпин, Русь между Западом и Востоком / E.S. Kulpin, Ruś między Zachodem i Wschodem, Москва: Издательство ЛКИ, 2012 (ISBN 978-5-382-01334-3), s. 8–

114) [red. i wstęp, s. 13–14] Z dziejów chrześcijaństwa. Studia, szkice i materiały, II, praca zbiorowa pod redakcją Piotra Kurlendy i Mariusza Wołosa, Poznań: Wydawnictwo „Rys”, 2012 (ISBN 978-83-63664-03-9), ss. 292.

115) Sprawozdanie wysłannika Józefa Piłsudskiego Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego z audiencji prywatnej u papieża Piusa XI w lutym 1927 roku, [in:] Z dziejów chrześcijaństwa. Studia, szkice i materiały, II, praca zbiorowa pod redakcją Piotra Kurlendy i Mariusza Wołosa, Poznań: Wydawnictwo „Rys”, 2012 (ISBN 978-83-63664-03-9), s. 191–205.

116) „Polska operacja” NKWD w latach 1937–1938, [in:] Człowiek wobec totalitaryzmu. Od prostych recept do „Ostatecznego rozwiązania”, pod red. Alicji Bartuś, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Fundacja na Rzecz MDSM, 2012 (ISBN 978-83-934748-8-2), s. 19–

2013

117) O Piłsudskim, Dmowskim i zamachu majowym. Dyplomacja sowiecka wobec Polski w okresie kryzysu politycznego 1925-1926, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2013 (ISBN 978-83-08-05082-8), ss. 464.

118) [red.] Проблемы российско-польской истории и культурный диалог. Материалы Международной научной конференции (Новосибирск, 23–24 апреля 2013 г.), отв. ред. Мариуш Волос, Наталья Петровна Матханова, Новосибирск: Институт истории СО РАН, 2013 (ISBN 978-5-93889-217-0), ss. 576.

119) Постоянный представитель Польской академии наук при Российской академии наук и Постоянное представительство ПАН в Москве: организация, структура и деятельность в 1995-2012 гг., [in:] Проблемы российско-польской истории и культурный диалог. Материалы Международной научной конференции (Новосибирск, 23–24 апреля 2013 г.), отв. ред. Мариуш Волос, Наталья Петровна Матханова, Новосибирск: Институт истории СО РАН, 2013 (ISBN 978-5-93889-217-0), s. 20–41; polska wersja: Stały Przedstawiciel Polskiej Akademii Nauk przy Rosyjskiej Akademii Nauk i Stacja PAN w Moskwie. Organizacja, struktura i działalność w latach 1995–2012, [in:] Akademie Nauk, uniwersytety, organizacje nauki. Polsko-rosyjskie relacje w sferze nauki XVIII–XX w., pod red. Leszka Zasztowta, Warszawa: Instytut Historii Nauki Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów PAN, 2013 (ISBN 978-83-86062-93-5), s. 673–690.

120) Wydarzenia w Sejmie z 31 października 1929 r. w świetle nowych dokumentów, „Dzieje Najnowsze”, 2013, r. XLV, nr 1, s. 183–193 (współautor Paweł Duber).

121) Traktat ryski w praktyce dyplomacji sowieckiej (wybrane przykłady), [w:] Zapomniany pokój. Traktat ryski. Interpretacje i kontrowersje 90 lat później, pod red. Sławomira Dębskiego, Warszawa: Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, 2013 (ISBN 978-83-935192-0-0), s. 231–250; tłum. Рижский мирный договор в советской дипломатической практике, [in:] Забытый мир. Рижский договор 1921 года: интерпретации и споры, под ред. Славомира Дембского, ред. русского издания Артëм Мальгин, Москва: Издательство «Аспект Пресс», 2014 (ISBN 978-5-7567-0728-1), s. 193–

122) Wielka Wojna Ojczyźniana w tożsamości i edukacji historycznej współczesnych Rosjan, [in:] Historia – pamięć – tożsamość w edukacji humanistycznej, t. I: Historia i edukacja, pod red. Bożeny Popiołek, Agnieszki Chłosta-Sikorskiej, Urszuli Kicińskiej, Kraków: Wydawnictwo LIBRON – Filip Lohner (ISBN 978-83-64275-06-7), 2013, s. 47–

123) Ojczysty panteon i ojczyste spory / wiek XX, [in:] Przodków naszych dzieje. Ojczysty panteon i ojczyste spory. Propozycje dydaktyczne dla nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych, pod red. Bożeny Popiołek, Kraków: Wydawnictwo LIBRON – Filip Lohner (ISBN 978-83-64275-00-5), 2013, s. 115–

124) Kilka uwag o roli eurokomunistów w promowaniu pozytywnego obrazu stalinizmu i komunizmu, [in:] Słowa w służbie nienawiści, pod red. Alicji Bartuś, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Fundacja na Rzecz MDSM (ISBN 987-83-934748-7-5 i ISBN 978-83-7704-065-2), 2013, s. 117–

125) [rec.] Łukasz Tomasz Sroka, Rada Miejska we Lwowie w okresie autonomii galicyjskiej 1870–1914. Studium o elicie władzy, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2012, ss. 560, „Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym”, 2013, nr 26 (3), s. 278–287.

126) [odpowiedź na ankietę] Historia zmanipulowana. Polska i jej przeszłość w świadomości i pamięci historycznej, „Arcana. Kultura, Historia, Polityka” (Kraków), 2013, nr 112-113 (4-5), s. 25–

127) [odpowiedź na ankietę] Między misją kapłanów prawdy historycznej, a rolą błaznów na dworze oprawcy – szanse i pułapki dialogu historycznego ze wschodnimi sąsiadami Polski, „Arcana. Kultura, Historia, Polityka” (Kraków), 2013, nr 114 (6), s. 50–

128) [kronika naukowa] Sprawozdanie z III Międzynarodowego Kongresu pt. „Rosja i Polska: pamięć imperiów / imperia pamięci”, 26–28 kwietnia 2012 r., „Nowa Polityka Wschodnia”, 2013, nr 1 (4), s. 261–

2014

129) L’Union soviétique face à l’alliance polono-roumaine dans l’entre-deux-guerres, [in:] Roumains et Polonais. Interférences et relations historiques. Session de la Commission Mixte des Historiens Roumains et Polonais. Bucarest, septembre 2013, paru par les soins de Dan Berindei, Bucareşti: Editura Academiei Române, 2014, s. 63–72; tekst równolegle ukazał się w czasopiśmie „Revue Roumaine d’Histoire”, 2013, t. LII, vol. 1–4, s. 63–

130) Die polnische Frage im Jahr 1914, „Jahrbuch des Wissenschaftlichen Zentrums der Polnischen Akademie der Wissenschaften in Wien”, 2014, Band 5 (Sonderdruck), s. 123–

131) Pierwsza wojna światowa we współczesnej historiografii rosyjskiej, „Dzieje Najnowsze”, 2014, r. XLVI, nr 3, s. 121–

132) [red.] Wiek nienawiści, studia pod red. Edmunda Dmitrówa, Jerzego Eislera, Mirosława Filipowicza, Mariusza Wołosa i Grzegorza P. Bąbiaka, Warszawa: Instytut Historii PAN, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Warszawie (ISBN 978-83-7629-661-6), 2014, ss. 480.

133) Wielki Głód lat 1932–1933 we współczesnej historiografii rosyjskiej, [in:] Wiek nienawiści, studia pod red. Edmunda Dmitrówa, Jerzego Eislera, Mirosława Filipowicza, Mariusza Wołosa i Grzegorza P. Bąbiaka, Warszawa: Instytut Historii PAN, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Warszawie (ISBN 978-83-7629-661-6), 2014, s. 381–

134) Damian Stanisław Wandycz (1892–1974) jako dyrektor Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, [in:] Piotr Wandycz. Historyk – emigrant – intelektualista, red. Marek Kornat, Sławomir M. Nowinowski, Rafał Stobiecki, Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Epigram (ISBN 978-83-61231-52-3), 2014, 191–210.

135) Europejskie kryzysy dyplomatyczne poprzedzające wojny światowe: 1914 i 1938/1939, [in:] Cywilizacja europejska. Różnorodność i podziały, t. III, red. Maciej Koźmiński, Kraków: Universitas (ISBN 978-83-242-2375-6), 2014, s. 325–

136) Józef Beck (1894–1944): sylwetka człowieka i polityka, [in:] Polska – Europa Środkowa – Europa Zjednoczona: księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Józefowi Łaptosowi, red. nauk. Andrzej Kozera, Wojciech Prażuch, Paulina Szyja; przy współpr. Edyty Sadowskiej, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego (ISBN 978-83-7271-896-9), 2014, s. 38–

137) „W straży przedniej”. Żołnierska droga Andrzeja Struga do niepodległej Polski, [in:] Andrzej Strug. Dzieło i czasy. Materiały z konferencji naukowej w Warszawie 6–7 grudnia 2012 roku, red. Anna Kargol, Warszawa-Kraków: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego (ISBN 978-83-89378-77-4), 2014, s. 61–

138) Józef Beck. 2 listopada 1932 – 30 września 1939, [in:] Ministerstwo Spraw Zagranicznych II Rzeczypospolitej. Organizacja, polityka, ministrowie, red. Krzysztof Szczepanik, Piotr Długołęcki przy współpracy Janusza Farysia i Henryka Walczaka, Warszawa: Polski Instytut Dyplomacji im. Ignacego Jana Paderewskiego, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Szczecińskiego „Minerwa” (ISBN 978-83-64937-00-2), 2014, s. 295–

139) [biogram:] Дмовский Роман Валентьевич [in:] Первая мировая война. Энциклопедический словарь, руководитель проекта Александр Оганович Чубарьян, ответственный редактор Евгений Юрьевич Сергеев, Москва: Российская Академия Наук: Институт Всеобщей Истории; Российская Ассоциация Историков Первой Мировой Войны (ISBN 978-5-7777-0573-0), 2014, s. 196–

140) [biogram:] Мархлевский Юлиан Бальтазар Юзефович, [in:] Первая мировая война. Энциклопедический словарь, руководитель проекта Александр Оганович Чубарьян, ответственный редактор Евгений Юрьевич Сергеев, Москва: Российская Академия Наук: Институт Всеобщей Истории; Российская Ассоциация Историков Первой Мировой Войны (ISBN 978-5-7777-0573-0), 2014, s. 272.

141) [biogram:] Падеревский Игнаций Ян, [in:] Первая мировая война. Энциклопедический словарь, руководитель проекта Александр Оганович Чубарьян, ответственный редактор Евгений Юрьевич Сергеев, Москва: Российская Академия Наук: Институт Всеобщей Истории; Российская Ассоциация Историков Первой Мировой Войны (ISBN 978-5-7777-0573-0), 2014, s. 305.

142) [biogram:] Пилсудский Юзеф Клеменс, [in:] Первая мировая война. Энциклопедический словарь, руководитель проекта Александр Оганович Чубарьян, ответственный редактор Евгений Юрьевич Сергеев, Москва: Российская Академия Наук: Институт Всеобщей Истории; Российская Ассоциация Историков Первой Мировой Войны (ISBN 978-5-7777-0573-0), 2014, s. 319–

143) [biogram:] Chłapowski Alfred Stefan Franciszek, [in:] Ilustrowany Słownik Biograficzny Polonii Świata, t. I, red. Agata i Zbigniew Judyccy, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II (ISBN 978-83-7306-674-8), 2014, s. 65–

144) [wstęp] Kilka słów o publikacji, [in:] Kyczerska Łemkowyna. Opowieść o Rusinach krośnieńskich, red. Sebastian Dubiel-Dmytryszyn, Komańcza: RuthenicArt (ISBN 978-83-935839-2-8), 2014, s. 5–

145) Polski wiek XX, „Konspekt”, 2014, nr 4 (53), s. 81–

2015

146) „Ojczyźnie służy”. Damian Stanisław Wandycz (1892–1974), Bełchatów-Kraków-Warszawa: Związek Strzelecki „Strzelec” Organizacja Społeczno-Wychowawcza Jednostka Strzelecka nr 1001 im. gen. dyw. Janusza Głuchowskiego w Bełchatowie; Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie; Instytut Józefa Piłsudskiego w Warszawie (Biblioteka „Niepodległości” tom XVII), 2015 (ISBN 978-83-62820-06-1), ss. 303 + 7 ilustracji.

147) Польский вопрос в 1914 г., [in:] Первая мировая война: взгляд спустя столетие 1914 год: от мира к войне. Материалы IV Международной научно-практической конференции (27–28 ноября 2014 года, г. Москва), Москва: Издательство МНЭПУ (ISBN 978-5-7383-0404-0), 2015, s. 442–451; przedruk w wersji popularnej w ramach „Библиотека «ЗНАНИЕ-СИЛА»”: Первая мировая и польский вопрос, [in:] Неизвестная война. Правда о Первой мировой, часть II, Москва: Журнал «Знание-сила» «Вест-Консалтинг» (ISBN 978-5-91865-413-2), 2016, s. 102–

148) Polska widziana z rosyjskiej oddali, „Kultura Współczesna. Teoria-Interpretacje-Praktyka”, 2015, nr 1 (85), s. 78–

149) [materiał źródłowy] Nieznane relacje gen. Władysława Jaxy-Rożena, gen. Stanisława Roupperta i gen. Henryka Odrowąża-Minkiewicza z przebiegu pracy niepodległościowej przed 1914 rokiem, [in:] Z dziejów walk o niepodległość, t. 3, red. Marek Gałęzowski et altera, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Warszawie (ISBN 978-83-7629-816-0), 2015, s. 393–422 (współautor Piotr Podhorodecki).

150) Esej obserwatora stronniczego o swobodzie, czyli wolności według Rosjan, [in:] Granice wolności, red. Alicja Bartuś, Oświęcim: Urząd Miasta Oświęcim (ISBN 978-83-940335-7-6), 2015, s. 21–

151) O zdradach Zachodu, szansach i cenie za suwerenną politykę. Debata historyczna w 95. rocznicę zwycięstwa 1920 roku (uczestnicy debaty: Henryk Głębocki, Marek Kornat, Andrzej Nowak, Krzysztof Szczerski, Mariusz Wołos), „Arcana. Kultura, Historia, Polityka” (Kraków), 2015, nr 123 (3), s. 51–

152) Polska w oczach Sowietów, czyli o kraju skazanym na niebyt, „Nowa Europa Wschodnia”, 2015, nr 1, s. 101–

153) [rec.] Stephen Kotkin, Stalin, t. I: Paradoxes of Power 1878–1928, „Dzieje Najnowsze”, 2015, r. XLVII, nr 3, s. 219–

154) [rec.] Biografia generała Juliana Stachiewicza (Piotr Kilańczyk, Julian Stachiewicz (1890-1934). Żołnierz i historyk, Poznań 2014), „Przegląd Historyczno-Wojskowy”, 2015, r. XVI (LVII), nr 3 (253), s. 204–

155) [rec.] Tomasz Łaszkiewicz, Ziemiaństwo na Pomorzu w okresie dwudziestolecia międzywojennego – w perspektywie codzienności, Polskie Towarzystwo Historyczne, Inowrocław-Toruń 2013, ss. 486, „Res Gestae. Czasopismo Historyczne”, 2015, nr 1, s. 364–

156) [rec.] Andrzej Nowak, Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 – zapomniany appeasement, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2015, ss. 607, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”, 2015, r. 13, z. 1, s. 191–

157) [red. czasopisma] „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” (ISSN 2450-4475), 2015, nr 1, ss. 408.

2016

158) Przerwana droga do Niepodległej. Kazimierz Piątek „Herwin” (1886–1915), Warszawa: Instytut Historii PAN; Wydawnictwo Neriton, 2016 (ISBN 978-83-63352-71-4), ss. 340 + 22 ilustracje.

159) [naukowa edycja źródła:] Bolesław Wicherkiewicz und die polnische Frage im Jahr 1915 / Bolesław Wicherkiewicz i jego wizja sprawy polskiej w 1915 roku, herausgegeben von/wydali Bogusław Dybaś, Rudolf Jaworski, Mariusz Wołos, Wien/Wiedeń: Polnische Akademie der Wissenschaften Wissenschaftliches Zentrum in Wien/Polska Akademia Nauk Stacja Naukowa w Wiedniu, 2016 (ISBN 978-3-9503652-7-6), ss. 194.

160) Odbudowa państwa polskiego w latach 1914–1918 we współczesnej historiografii rosyjskiej, [in:] Sprawa polska podczas Wielkiej Wojny 1914–1919, red. nauk. Wojciech Rojek, Andrzej Kastory, Kraków: Polska Akademia Umiejętności (ISBN 978-83-7676-226-5), 2016, s. 31–

161) Słów kilka o „Raptularzu”, czyli dzienniku profesora Stanisława Kościałkowskiego z syberyjskiego łagru, [in:] Stanisław Kościałkowski pamięci przywrócony, red. Małgorzata Dąbrowska, Warszawa-Łódź: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi; Uniwersytet Łódzki (ISBN 978-83-88873-25-6; 978-83-8098-071-6), 2016, s. 180–

162) Ćwierćwiecze po rozpadzie Związku Sowieckiego, czyli czy Europa odzyskała Wschód? Esej historiozoficzny, [in:] Europejczyk/Europejka czyli kto?, red. nauk. Alicja Bartuś, Oświęcim: Urząd Miasta Oświęcim (ISBN 978-83-940335-8-3), 2016, s. 61–

163) Rosja wobec Aktu 5 listopada 1916 roku, [in:] Akt 5 listopada 1916 roku i jego konsekwencje dla Polski i Europy, red. nauk. Jarosław Kłaczkow, Krzysztof Kania, Zbigniew Girzyński, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek (ISBN 978-83-8019-601-8), 2016, s. 365–

164) Udział obywateli Związku Sowieckiego w wojnie domowej w Hiszpanii w latach 1936–1939, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, 2016, nr 97 [z podtytułem: Cudzoziemcy w wojnie domowej w Hiszpanii (1936–1939), pod red. Dariusz Jeziornego], s. 31–

165) Nauki historyczne w Polsce z sowieckiej perspektywy, „Res Gestae. Czasopismo Historyczne”, 2016, nr 3, s. 294–

166) Wzorce radzieckie a własna droga – dyskusje, dylematy (moderator: Władysław Bułhak; uczestnicy: Maciej Bałtowski, Jacek Luszniewicz, Mariusz Wołos), [in:] „Rewolucja społeczna” czy „dzika przebudowa”? Społeczne skutki przekształceń własnościowych w Polsce (1944–1956), red. Tomasz Osiński, Lublin: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie (ISBN 978-83-8098-067-9), 2016, s. 453–479.

167) [biogram:] Mikołaj Dolanowski, [in:] Żołnierze Legionów i Polskiej Organizacji Wojskowej w służbie Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej, praca zbiorowa pod red. Janusza Mierzwy i Przemysława Wywiała, Kraków: Biblioteka Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, t. 2 (ISBN 978-83-915140-5-4), 2016, s. 73–

168) [biogram:] Ludwik Muzyczka, [in:] Żołnierze Legionów i Polskiej Organizacji Wojskowej w służbie Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej, praca zbiorowa pod red. Janusza Mierzwy i Przemysława Wywiała, Kraków: Biblioteka Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, t. 2 (ISBN 978-83-915140-5-4), 2016, s. 167–

169) [biogram:] Antoni Sanojca, [in:] Żołnierze Legionów i Polskiej Organizacji Wojskowej w służbie Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej, praca zbiorowa pod red. Janusza Mierzwy i Przemysława Wywiała, Kraków: Biblioteka Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, t. 2 (ISBN 978-83-915140-5-4), 2016, s. 201–

170) [red. czasopisma] „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” (ISSN 2450-4475; e-ISSN 2451-0068), 2016, nr 2, ss. 224.

171) [red. czasopisma] „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” (ISSN 2450-4475; e-ISSN 2451-0068; DOI 10.24917/24504475.3), 2016, nr 3, ss. 333.

2017

172) [red. i wstęp, s. 7-9] Polonais et Roumains dans la Première Guerre mondiale. Études et essais, sous la direction de Marek Kornat, Małgorzata Willaume et Mariusz Wołos, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego (Prace Monograficzne 808; ISSN 0239-6025, ISBN 978-83-8084-083-6, DOI 10.24917/9788380840836), 2017, ss. 147.

173) La voie de l’indépendance dans la conception de Józef Piłsudski avant et pendant la Première Guerre mondiale, [in:] Polonais et Roumains dans la Première Guerre mondiale. Études et essais, sous la direction de Marek Kornat, Małgorzata Willaume et Mariusz Wołos, Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP (Prace Monograficzne 808, ISSN 0239-6025, ISBN 978-83-8084-083-6, DOI 10.24917/9788380840836.5), 2017, s. 58–

174) Les conceptions nationalistes de Roman Dmowski et leur influence sur la vie politique polonaise avant, pendant et après la Première Guerre mondiale, [in:] Être nationaliste à l’ère des masses en Europe (1900–1920), sous la direction de Olivier Dard, Didier Musiedlak, Éric Anceau, Bruxelles-Bern-Berlin-Frankfurt am Main-NewYork-Oxford-Wien: P.I.E. Peter Lang (série: Pour une histoire nouvelle de l’Europe Vol. 3, ISBN: 978-2-8076-0306-6, ISSN: 2466-8893, ePDF 978-2-8076-0307-3, ePub 978-2-8076-0308-0, Mobi 978-2-8076-0309-7, DOI 10.3726/b10895), 2017, s. 373–

175) Juzef Pillsudski, heroi kombëtar polak, „Europa. Botim i ʽShtëpia e Europësʼ & Institutit te studimeve nderkombetare”, 2017, nr 16, 10–14.

176) Pierwsza Szkoła Partyjna Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Polski w Moskwie (1925–1926), [in:] Jak patrzeć na Polskę, Niemcy i świat? Księga jubileuszowa profesora Eugeniusza Cezarego Króla, red. Joanna Szymoniczek, Warszawa: Bellona; Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk (ISBN: 978-83-111-0292-7, 978-83-64091-63-6), 2017, s. 557–

177) Józef Beck w bitwie pod Kostiuchnówką (przyczynek do biografii), „Dzieje Najnowsze”, 2017, r. XLIX, nr 2, s. 53–

178) Jak to strzelcy Nabokowom Kacice rekwirowali, czyli o makrohistorii odzwierciedlonej w mikrohistorii, „Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym”, 2017, nr 43 (4), s. 85–105 (współautorka Ewa Klimczyk).

179) Mjr Józef Beck jako attaché wojskowy i morski we Francji w latach 1922–1923, [in:] Płk Józef Beck (1894–1944). Żołnierz, dyplomata, polityk, pod red. Sławomira M. Nowinowskiego, Łódź-Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Łodzi (ISBN: 978-83-63695-20-0), 2017, s. 47–

180) Rosyjskojęzyczne źródła do badania polskiej kultury dyplomatycznej w XX–XXI wieku, [in:] Współczesna kultura dyplomatyczna. Przybliżenie pierwsze, z przedmową Krzysztofa Ruchniewicza, red. nauk. Ryszard Stemplowski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar (Seria: Polska Polityka Zagraniczna, ISBN: 978-83-7383-892-5), 2017, s. 137–

181) Skupiska polskich Sybiraków we współczesnej Rosji. Zarys problematyki, [in:] Nowoczesne nauczanie tradycji ojczystych – Sybiracy i młodzież, red. Hubert Chudzio, Zygmunt Kolenda, Joanna Kulpińska, Kraków: Polska Akademia Umiejętności (ISBN: 978-83-7676-270-8), 2017, s. 205–

182) Władysław Raczkiewicz jako wojewoda krakowski w 1935 roku, [in:] Londyńska reduta, t. 1: Władysław Raczkiewicz (1885–1947), red. nauk. Jarosław Kłaczkow, Mirosław Golon, Krzysztof Kania, Zbigniew Girzyński, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek (ISBN: 978-83-8019-812-8), 2017, s. 173–

183) Stowarzyszenie Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej „Promień” w Krakowie w latach 1910–1914, [in:] Lewicowy Kraków w okresie międzywojennym, red. Anna Kargol, Kraków: Zakład Wydawniczy »NOMOS« (ISBN 978-83-7688-482-0), 2017, s. 27–

184) Pułkownik dyplomowany Edmond Mendras jako pierwszy francuski attaché wojskowy w Związku Sowieckim w latach 1933–1934, [in:] Politycy, dyplomaci i żołnierze. Studia i szkice z dziejów stosunków międzynarodowych w XX i XXI wieku ofiarowane profesorowi Andrzejowi Maciejowi Brzezińskiemu w 70. rocznicę urodzin, pod red. Dariusza Jeziornego, Sławomira M. Nowinowskiego i Radosława Pawła Żurawskiego vel Grajewskiego, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego (ISBN 978-83-8088-763-3, e-ISBN 978-83-8088-764-0), 2017, 239–272.

185) Skrzywiona pamięć. Rzecz o sposobie upamiętnienia ostatniej rodziny carskiej, „Konspekt”, 2017, nr 3 (62), s. 35–

186) Dyplomacja i propaganda w służbie bolszewickiej ekspansji. Rozmowa z prof. Mariuszem Wołosem, [in:] O granice, niepodległość i cywilizację. Szkice o wojnie polsko-bolszewickiej, Jacek Kloczkowski, Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej (ISBN: 978-83-64753-93-0), 2017, s. 199–220.

187) Rosyjski wiek XX – w kulturze (nie-) pamięci i w polityce historycznej współczesnej Rosji (Rewolucje 1917, upadek imperium, wielki terror 1937–1938, II wojna światowa, rozpad ZSRS 1991), (uczestnicy debaty: Łukasz Adamski, Piotr Czeremuszkin, Henryk Głębocki, Maciej Korkuć, Andrzej Nowak, Borys Sokołow, Mariusz Wołos), „Arcana. Kultura, Historia, Polityka” (Kraków), 2017, nr 138 (6), s. 50–

188) [red. czasopisma] „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” (ISSN 2450-4475; e-ISSN 2451-0068; DOI 10.24917/24504475.4), 2017, nr 4, ss. 245.

189) [red. czasopisma] „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” (ISSN 2450-4475; e-ISSN 2451-0068; DOI 10.24917/24504475.5), 2017, nr 5, ss. 136.

2018

190) [katalog wystawy] Niepodległa. Ojcowie niepodległości, scenariusz Mariusz Wołos, projekt katalogu Maciej Mikulski, [Ciechocinek]: Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (ISBN: 978-83-64626-29-6), 2018, ss. 84.

191) Революционная Россия 1917 года и ее отражение в польских музеях, [in:] Музей в революции / революция в музее. Сборник материалов межмузейного проекта Красноярск–Екатеринбург–Санкт-Петербург 22 марта – 16 ноября 2017, ответственный редактор Юлия Зораховна Кантор, Санкт-Петербург: Издательство Ивана Лимбаха (ISBN: 978-5-89059-314-6), 2018, s. 246–

192) Совет полковников и отношения Юзефа Пилсудского с военно-политическим руководством Австро-Венгрии в 1916 году, [in:] Великая война 1914–1918. Альманах Российской ассоциации историков Первой мировой войны: Россия в Первой мировой войне, выпуск 7, Москва: Издательство «Квадрига» (ISBN: 978-5-91791-325-4), 2018, s. 72–

193) Mniejszość żydowska, [in:] Historia Pomorza, t. V: (1918–1939): Województwo pomorskie i Wolne Miasto Gdańsk, cz. 2: Polityka i kultura, pod red. Szczepana Wierzchosławskiego i Przemysława Olstowskiego, Toruń: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk im. Tadeusza Manteuffla; Towarzystwo Naukowe w Toruniu (ISBN: 978-83-65127-34-1), 2018, s. 102–

194) Juliusz Leo a Naczelny Komitet Narodowy i Legiony. Kilka refleksji, [in:] Prezydent Juliusz Leo i Kraków jego czasów, red. Zdzisław Noga, Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Miasta Krakowa; Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Instytut Historii i Archiwistyki (ISBN: 978-83-89131-96-6), 2018, s. 215–

195) Epopeja legionowa w pamięci weteranów I Brygady Jakuba Hoffmana i Damiana Stanisława Wandycza, [in:] „Nie wierząc nam, że chcieć – to móc!”. Legiony i ich wpływ na sprawę polską w latach 1914–1918, red. Zbigniew Girzyński, Jarosław Kłaczkow, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek; Uniwersytet Mikołaja Kopernika (ISBN: 978-83-8019-904-0; 978-83-231-4020-7), 2018, s. 279–

196) Rola militarna i polityczna Polskiej Organizacji Wojskowej w odzyskaniu niepodległości. Próba bilansu, „Przegląd Historyczno-Wojskowy”, 2018, nr 1–2 (263–264), s. 159–192 (współautor Przemysław Olstowski).

197) Fenomen polskiej niepodległości w 1918 roku. Szczęśliwy zbieg okoliczności czy efekt skutecznego dążenia Polaków do odzyskania własnego państwa?, [in:] Drogi do niepodległości narodów Europy Wschodniej 1914–1921, red. Dorota Michaluk, Ciechanowiec: Muzeum Rolnictwa im. ks. K. Kluka w Ciechanowcu Instytucja Kultury Województwa Podlaskiego; Archiwum Główne Akt Dawnych; Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego. Departament Kultury i Dziedzictwa Narodowego (ISBN: 978-83-62374-23-6; 978-83-953464-1-5), 2018, s. 13–24 (współautor Krzysztof Kloc).

198) [debaty] 100 lat z tysiąclecia. Drogi do Niepodległej. Debaty belwederskie 5 XI 2016 – 14 VI 2018, red. nauk. Włodzimierz Suleja, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (ISBN 978-83-8098-501-8), 2018.

199) [red. czasopisma] „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” (ISSN 2450-4475; e-ISSN 2451-0068; DOI 24917/24504475.6), 2018, nr 6, ss. 339.

200) [red. czasopisma] „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” (ISSN 2450-4475; e-ISSN 2451-0068; DOI 24917/24504475.7), 2018, nr 7, ss. 174.

2019

201) La Galicie en 1918. Une perspective polonaise, [in:] Romanians and Poles on Move from 1848 to 1944, edited by Dan Berindei, Andrei Pippidi, Ioan Bolovan, Cluj-Napoca: Romanian Academy Center for Transylvanian Studies; Cluj University Press (ISBN: 978-606-8694-99-3; ISBN: 978-606-37-0601-1), 2019, s. 137–149.

202) Отношения между Советской Россией и Польшей в 1918–1921 гг., [in:] Россия и Польша: преодоление исторических стереотипов 1918–1991 гг. Пособие для учителей истории, отв. ред. Леонид Ефремович Горизонтов, Рафал Внук, научный руководитель проекта Александр Оганович Чубарьян, Москва: Издательство «Весь Мир» (ISBN 978-5-7777-0774-1), 2019, s. 11–39 (współautor Aleksandr Szubin).

203) РСФСР/СССР и Польша от Рижского мира до пакта Молотова–Риббентропа, [in:] Россия и Польша: преодоление исторических стереотипов 1918–1991 гг. Пособие для учителей истории, отв. ред. Леонид Ефремович Горизонтов, Рафал Внук, научный руководитель проекта Александр Оганович Чубарьян, Москва: Издательство «Весь Мир» (ISBN 978-5-7777-0774-1), 2019, s. 47–88 (współautorka Julia Kantor).

204) Polityka wschodnia. Relacje II Rzeczypospolitej ze Związkiem Sowieckim i krajami wschodnioeuropejskimi / The Eastern Policy. Relations Between the Second Polish Republic and the Soviet Union and Other Eastern European Countries, [in:] Dyplomacja w służbie Rzeczypospolitej 1918–1939 (artykuły i studia). Publikacja pokonferencyjna z okazji Dnia Służby Zagranicznej 16 listopada 2018 roku / Diplomacy in the Service of the Second Polish Republic 1918–1939 (articles and studies): proceedings of the Foreign Service Day Conference 16 November 2018, Warszawa: Ministerstwo Spraw Zagranicznych (ISBN: 978-83-66213-35-7), 2019, s. 63–78, 167–182.

205) Wojskowi z Krakowa w Drugiej Rzeczypospolitej. Szkic prozopograficzny, [in:] Krakowianie w Drugiej Rzeczypospolitej. Materiały z sesji naukowej 21 kwietnia 2018 roku, red. Zdzisław Noga (w ramach serii „Kraków w dziejach narodu”), Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa; Muzeum Historyczne Miasta Krakowa (ISBN: 978-83-89131-98-0), 2019, s. 29–44.

206) Józef Piłsudski i Marian Kukiel. Skomplikowane relacje w międzywojennym dwudziestoleciu, [in:] Historia – Wojsko – Polityka. Marian Kukiel (1885–1973) i jego dzieło, red. Tomasz Siewierski, Zbigniew Zielonka, Warszawa: Wojskowe Biuro Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita (ISBN: 978-83-65409-90-4), 2019, s. 44–66.

207) Między grozą a nadzieją. Rok 1914 w Krakowie, [in:] Krakowscy ojcowie polskiej niepodległości, Andrzej Chwalba i Zdzisław Noga przy współpracy Krzysztofa Kloca, Kraków: Księgarnia Akademicka (ISBN: 978-83-8138-133-8; DOI: 10.12797/9788381381338.03), 2019, s. 33–44.

208) Misja Józefa Becka na Ukrainę i do Rosji w 1918 roku, [in:] Rok 1918. Odrodzona Polska i sowiecka Rosja w nowej Europie, red. Leszek Zasztowt, Jan Szumski, tom I, Warszawa: Polska Akademia Nauk – Komisja Historyków Polski i Rosji; Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów (ISBN: 978-83-7545-993-7), 2019, s. 405–434.

209) Tragedia Września. Kilka rocznicowych refleksji, „Polski Przegląd Dyplomatyczny”, październik–grudzień 2019, nr 4 (79), s. 122–137.

210) [nekrolog] Profesor Jerzy Wojciech Borejsza (1935–2019), „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” (ISSN 2450-4475; e-ISSN 2451-0068; DOI 24917/24504475.9), 2019, nr 9, s. 146.

211) [red. czasopisma] „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” (ISSN 2450-4475; e-ISSN 2451-0068; DOI 24917/24504475.8), 2019, nr 8, ss. 130.

212) [red. czasopisma] „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” (ISSN 2450-4475; e-ISSN 2451-0068; DOI 24917/24504475.9), 2019, nr 9, ss. 146.

2020

213) Józef Beck. Biografia, Kraków: Wydawnictwo Literackie (ISBN 978-83-08-06961-5), 2020, ss. 1151 (współautor Marek Kornat).

214) Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. I: 1918–1926, red. tomu Jan Jacek Bruski, Mariusz Wołos, cz. 1: Polska między Rosją „białą” a „czerwoną” (listopad 1918 – marzec 1921), Warszawa: Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia (ISBN dla całości: 978-83-66883-03-1; ISBN dla części pierwszej: 978-83-66883-05-5), 2020, ss. LXXXVII + 751 (w ramach serii wydawniczej „Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1991”).

215) Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. I: 1918–1926, red. tomu Jan Jacek Bruski, Mariusz Wołos, cz. 2: Poszukiwanie normalizacji (kwiecień 1921 – maj 1926), Warszawa: Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia (ISBN dla całości: 978-83-66883-03-1; ISBN dla części drugiej: 978-83-66883-06-2), 2020, ss. 950 (w ramach serii wydawniczej „Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1991”).

216) In the Hallways of Versailles. “White” Russia and Poland during the Paris Peace Conference, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”/„Studies into the History of Russia and Central-Eastern Europe”, 2020, t. LV, nr 3, Special Issue, 5–32.

217) „Powrót żebraczego króla”. Józefa Piłsudskiego droga z Magdeburga do Belwederu, „Fides, Ratio et Patria. Studia Toruńskie”, 2020, nr 13 (W walce o wolność i zachowanie Niepodległości), s. 35–63.

218) Rosyjskie źródła do dziejów polskiego ruchu komunistycznego w międzywojennym dwudziestoleciu, „Res Gestae. Czasopismo Historyczne. Forum”, 2020, nr 10, s. 8–23.

219) Polska koncepcja rozbrojenia moralnego z 1931 roku, [in:] Polska dyplomacja w staraniach i pokój (1918–1939). Zbiór studiów, red. Marek Kornat, Magdalena Satora, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW (ISBN: 978-83-8090-688-4; e-ISBN: 978-83-8090-689-1), 2020 s. 117–136.

220) Relacje między Rosją Sowiecką i Polską w latach 1918–1921 [w tym: Źródła historyczne i opracowania naukowe], [in:] Polska – Rosja XX wiek. Materiały do nauczania historii, red. serii Mirosław Filipowicz, Aleksandr Czubarjan, red. tomu Rafał Wnuk, Leonid Gorizontow, Lublin: Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”; Instytutu Historii Powszechnej Rosyjskiej Akademii Nauk (ISBN: 978-83-65444-57-8), 2020, s. 10–22, 50–57; tłum. Отношения между Советской Россией и Польшей в 1918–1921 гг., [in:] Россия и Польша XX век. Пособие для учителей истории, ред. серии Александр Чубарьян, Мирослав Филипович, ред. тома Леонид Горизонтов, Рафал Внук, Люблин: Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”; Институт всеобщей истории РАН (ISBN: 978-83-65444-58-5), 2020 s. 11–31 (współautor Aleksandr Szubin).

221) Polska i Rosja Sowiecka/Związek Sowiecki od pokoju ryskiego do paktu Ribbentrop – Mołotow [w tym: Źródła historyczne i opracowania naukowe], [in:] Polska – Rosja XX wiek. Materiały do nauczania historii, red. serii Mirosław Filipowicz, Aleksandr Czubarjan, red. tomu Rafał Wnuk, Leonid Gorizontow, Lublin: Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”; Instytutu Historii Powszechnej Rosyjskiej Akademii Nauk (ISBN: 978-83-65444-57-8), 2020, s. 58–72, 104–117; tłum. РСФСР/СССР и Польша от Рижского мира до пакта Молотова–Риббентропа, [in:] Россия и Польша XX век. Пособие для учителей истории, ред. серии Александр Чубарьян, Мирослав Филипович, ред. тома Леонид Горизонтов, Рафал Внук, Люблин: Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”; Институт всеобщей истории РАН (ISBN: 978-83-65444-58-5), 2020 s. 39–67 (współautorka Julia Kantor).

222) Profesor Andrzej Chwalba jako inicjator i organizator Kongresów Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski, czyli o publicznej oraz społecznej roli historyka, [w:] Pytać mądrze. Studia z dziejów społecznych i kulturowych. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Chwalbie, red. Anna Czocher i Barbara Klich-Kluczewska, Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagiellonica” (ISBN: 978-83-66304-34-5), 2020, s. 35–45.

223) Słowo wstępne, „Res Gestae. Czasopismo Historyczne. Forum”, 2020, nr 10, s. 5–7.

224) [debaty] Debaty Belwederskie o historii 2016–2020. Z okazji setnej rocznicy odzyskania niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa: Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (ISBN: 978-83-64626-49-4), 2020.

225) [red. czasopisma] „Res Gestae. Czasopismo Historyczne. Forum” (ISSN 2450-4475; e-ISSN 2451-0068; DOI 24917/24504475.10), 2020, nr 10, ss. 245.

226) [red. czasopisma] „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” (ISSN 2450-4475; e-ISSN 2451-0068; DOI 24917/24504475.11), 2020, nr 11, ss. 274.

2021

227) “An Unfulfilled Writer Who Became a Historian”. Jerzy Wojciech Borejsza (22 August 1935–28 July 2019), „Acta Poloniae Historica”, 2021, nr 123, s. 7–56; poszerzona wersja polska: „Niespełniony pisarz, który został historykiem”. Jerzy Wojciech Borejsza (22 sierpnia 1935 – 28 lipca 2019), „Dzieje Najnowsze”, 2021, r. LIII, nr 1, s. 197–245.

228) A New Order in Central and Eastern Europe: Polish-Soviet Negotiations and the Peace of Riga (1920–1921), „Zapiski Historyczne”, 2021, t. 86, z. 2, s. 97–124.

229) La guerre polono-soviétique de 1919–1921 et le traité de Riga en tant qu’élément stabilisateur en Europe centrale et orientale, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”, 2021, t. LVI, nr 2, s. 71–97.

230) W służbie Marsa i Klio. Stanisław Krynicki „Tymkowicz”, „Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki”, 2021, r. XXX, z. 1 (58), s. 189–215.

231) Józef Piłsudski (1867–1935), [in:] Histoire partagée, mémoires divisées. Ukraine, Russie, Pologne, sous la direction de Korine Amacher, Éric Aunoble, Andrii Portnov, Lausanne: Editions Antipodes (ISBN: 978-2-88901-169-8), 2021, s. 315–328.

232) Zabójstwo atamana Symona Petlury w maju 1926 roku w świetle prasy francuskiej, [in:] Symon Petlura. Przywódca niepodległej Ukrainy, red. Mirosław Szumiło (Prace Polsko-Ukraińskiej Komisji dla Badania Relacji Wzajemnych w latach 1917–1921, t. 3), Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej; Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego (ISBN: 978-83-8229-216-9), 2021, s. 229–293.

233) [odpowiedź na ankietę „Kwartalnika Historycznego” na temat kondycji współczesnej polskiej historiografii] „Kwartalnik Historyczny”, 2021, r. CXXVIII, nr 1, s. 434–440.

234) Polemika wokół biografii Józefa Becka, „Polski Przegląd Dyplomatyczny”, październik–grudzień 2021, nr 4 (87), s. 155–172 (współautor Marek Kornat).

235) Między Moskwą a Berlinem. Dylematy polskiej polityki zagranicznej w dwudziestoleciu międzywojennym – kilka refleksji historyka dyplomacji, [w:] Spotkania z Mistrzami VII, red. i oprac. Cezary Kuklo, Wojciech Walczak, Białystok: Polskie Towarzystwo Historyczne; Wydział Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu w Białymstoku (ISBN 978-83-963557-1-3), 2021, s. 9–37.

236) Laudacja, [w:] Doktor honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Profesor Andrzej Chwalba, Kraków 2021, s. 3–7.

237) [tłum. recenzji] Władimir Somow, Владимир Александрович Невежин, Застолья Иосифа Сталина, книга первая: Большие кремлевские приемы 1930-х – 1940-х гг., Москва: Новый хронограф, 2011, ss. 560; idem, Застолья Иосифа Сталина, книга вторая: Обеды и ужины в узком кругу («симпосионы»), Москва: АИРО-XXI, 2019, ss. 528; idem, Застолья Иосифа Сталина, книга третья: Дипломатические приемы 1939–1945 гг., Москва: АИРО-XXI, 2020, ss. 768, „Res Gestae. Czasopismo Historyczne”, 2021, nr 13, s. 239–246.

238) [red. czasopisma] „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” (ISSN 2450-4475; e-ISSN 2451-0068; DOI 24917/24504475.12), 2021, nr 12, ss. 200.

239) [red. czasopisma] „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” (ISSN 2450-4475; e-ISSN 2451-0068; DOI 24917/24504475.13), 2021, nr 13, ss. 250.

2022

240) [red. i wstęp pt. Ziemia Dąbrowska uczciła setną rocznicę odzyskania niepodległości, s. 7–13] Galicyjskie drogi ku niepodległości, red. Stanisław Koziara i Mariusz Wołos, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego (Prace Monograficzne 1106; ISSN 2450-7865, ISBN 978-83-8084-729-3, e-ISBN 978-83-8084-730-9, DOI 10.24917/9788380847293), 2022, ss. 234.

241) Mariana Kukiela droga do niepodległości, [in:] Galicyjskie drogi ku niepodległości, red. Stanisław Koziara i Mariusz Wołos, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego (Prace Monograficzne 1106; ISSN 2450-7865, ISBN 978-83-8084-729-3, e-ISBN 978-83-8084-730-9, DOI 10.24917/9788380847293.6), 2022, s. 131–159.

242) Kilka refleksji na temat politycznych aspektów walki o kształt polskiej granicy wschodniej, [in:] Zwycięski pokój czy rozejm na pokolenie? Traktat ryski z perspektywy 100 lat, red. Zbigniew Girzyński i Jarosław Kłaczkow, Warszawa: Instytut De Republica (ISBN 978-83-67253-22-2), 2022, s. 19–42.

243) Marszałek Józef Piłsudski i pułkownik Ignacy Matuszewski. Kilka refleksji o wzajemnych relacjach, „Pamięć i Sprawiedliwość”, 2022, nr 1 (39), s. 454–477.

244) Introduction, „Res Gestae. Czasopismo Historyczne. Forum”, 2022, nr 14, s. 134–138 (współautorzy Mateusz Drozdowski i Piotr Puchalski).

 

Wyróżnienia i nagrody krajowe i międzynarodowe

 

* Stypendium krajowe Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Polska, 1998;

* Wyróżnienie Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika za publikację rozprawy doktorskiej, Polska, 2000;

* Nagroda indywidualna Ministra Edukacji Narodowej i Sportu za rozprawę habilitacyjną pt. Francja – ZSRR. Stosunki polityczne w latach 1924–1932 (Toruń 2004, ss. 674), Polska, 2005;

* Nagroda Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie za książkę pt. Треугольник Москва – Варшава – Берлин. Очерки истории советско-польско-германских отношений в 1918–1939 гг. (Санкт-Петербург: Европейский Дом, 2011, ss. 220; współautor Julia Kantor), Polska, 2012;

* Medal Komisji Edukacji Narodowej, Polska, 2012;

* Nagroda za Książkę Miesiąca Maja „Magazynu Literackiego Książki” za monografię pt. O Piłsudskim, Dmowskim i zamachu majowym. Dyplomacja sowiecka wobec Polski w okresie kryzysu politycznego 1925–1926 (Kraków 2013, ss. 462), Polska, 2013;

* Nagroda Klio II stopnia w kategorii monografii naukowej przyznawaną przez Porozumienie Wydawców Książki Historycznej za monografię pt. O Piłsudskim, Dmowskim i zamachu majowym. Dyplomacja sowiecka wobec Polski w okresie kryzysu politycznego 1925–1926 (Kraków 2013, ss. 462); Polska, 2013;

* Nagroda indywidualna II stopnia Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie za uzyskanie tytułu profesora nauk humanistycznych, Polska, 2014;

* Nagroda indywidualna II stopnia Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie za monografię „Ojczyźnie służy”. Damian Stanisław Wandycz (1892–1974) (Bełchatów-Kraków-Warszawa, 2015, ss. 303), Polska, 2016;

* Wacław Jędrzejewicz History Award – nagroda Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce „za wybitne osiągnięcia w dziedzinie historii, a szczególnie badania dotyczące okresu dwudziestolecia międzywojennego w Polsce”, USA, 2018;

* I Nagroda w Konkursie „Książka Historyczna Roku” im. Karola Modzelewskiego (edycja 2021) za książkę Józef Beck. Biografia (Kraków 2020, ss. 1151; współautor Marek Kornat) przyznawana za najlepsze publikacje naukowe z zakresu historii przez dyrektorów instytutów historii, Polska, 2021;

* Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (nadany na wniosek Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę postanowieniem z 4 grudnia 2020 roku Rej. 60/2020 MS), Polska, 2021;

* I Nagroda Ministra Spraw Zagranicznych w kategorii „Najlepsza publikacja w języku polskim w zakresie historii dyplomacji” za książkę Józef Beck. Biografia (Kraków 2020, ss. 1151; współautor Marek Kornat), Polska, 2021.