dr hab. prof. UKEN Jerzy Ciecieląg
Profesor Uczelni, Kierownik Katedry Historii Starożytnej, Przewodniczący Wydziałowej Komisji Wyborczej Nauk Humanistycznych
Katedra Historii Starożytnej
jerzy.ciecielag@uken.krakow.pl
pok: 329
ORCID: 0000-0002-8902-7028
publikacje:
prowadzone zajęcia: Historia starożytna; Archeologia ziem polskich; seminarium magisterskie; Dziedzictwo kulturowe starożytności; Źródłoznawstwo antyczne; Antropologia historii; Archeoturystyka; Antropologia przestrzeni
zainteresowania naukowe: Historia Żydów w okresie drugiej świątyni jerozolimskiej 538 przed Chr. – 135 po Chr.; autonomiczne mennictwo żydowskie; Judea jako prowincja rzymska; dzieje dynastii hasmonejskiej i herodiańskiej; diaspora żydowska w epoce starożytnej
Rozprawa doktorska:
Temat rozprawy: Palestyna w okresie rządów prokuratorów rzymskich
Promotor: prof. dr hab. Stefan Skowronek
Recenzenci: prof. dr hab. Janusz Ostrowski; ks. doc. dr hab. Jerzy Chmiel
Rok obrony: 1999
Rozprawa habilitacyjna:
Temat rozprawy: Żydzi w europejskich prowincjach Cesarstwa Rzymskiego
Recenzenci wydawniczy: prof. dr hab. Leszek Mrozewicz; ks. prof. dr hab. Mariusz Rosik
Recenzenci do kolokwium habilitacyjnego: prof. dr hab. Edward Dąbrowa; prof. dr hab. Jan Iluk; prof. dr hab. Leszek Mrozewicz; prof. dr hab. Marek Wilczyński
Rok obrony: 2014
Granty i prace badawcze: Grant Narodowego Centrum Nauki nr N N 108 095240 pt. Żydzi w europejskich prowincjach Cesarstwa Rzymskiego
członkostwo w stowarzyszeniach i instytucjach naukowych: członek European Association for Jewish Studies i Polskiego Towarzystwa Historycznego
Udział w konferencjach naukowych krajowych i zagranicznych:
- Międzynarodowa konferencja naukowa The Bar Kokhba Revisited: Old and New Studies, 28-30 czerwca 2016, University of Haifa; referat nt. The Temple on Bar Kokhba Coins – manifestation of longing or historical fact ?
Podręczniki, skrypty: Żydzi w okresie drugiej świątyni (538 przed Chr. – 70 po Chr.), Kraków 2011.
Publikacje:
monografie:
- Palestyna w czasach Jezusa. Dzieje polityczne, Kraków 2000.
- Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego. Palestyna w epoce rzymsko – herodiańskiej, Kraków 2002.
- Poncjusz Piłat. Prefekt Judei, Kraków 2003.
- Powstanie Bar Kochby 132 – 135 po Chr., Zabrze 2008.
- Żydzi w okresie drugiej świątyni (538 przed Chr. – 70 po Chr.), Kraków 2011.
- Żydzi w europejskiej części Cesarstwa Rzymskiego, Kraków-Mogilany 2013.
artykuły w czasopismach naukowych:
- The First and the Second Jewish Wars in the Light of Numismatic Sources, „The Qumran Chronicle” 5, No. 2 (October 1995), s. 88 (Abstract).
- Skarby monet z tzw. osiedli esseńskich nad Morzem Martwym, „Filomata” nr 435 – 436, 1996, s. 182 – 191.
- Some Remarks on the Coinage of Herod Philip, „Notae Numismaticae – Zapiski Numizmatyczne”, t. II, Kraków 1997, s. 66 – 83.
- Monety z powstania Bar Kochby, „Rocznik Naukowo – Dydaktyczny WSP w Krakowie”, Z. 193, Prace Historyczne XIX, Kraków 1998, s. 17 – 28.
- [Rec.] Stanisław Kołodziejski, Średniowieczne rezydencje obronne możnowładztwa na terenie województwa krakowskiego, Kraków 1994, „Rocznik Naukowo – Dydaktyczny WSP w Krakowie”, Z. 193, Prace Historyczne XIX, Kraków 1998, s. 171 – 173.
- Coins from the So-Called Essene Settlements on the Dead Sea and Chronology of Archaeological Strata at Qumran, „The Qumran Chronicle”, Vol. 8, No. 1/2 (August 1998), s. 15 – 16 (Abstract).
- [Rec.] Józef Wolski, The Seleucids. The Decline and Fall of Their Empire, Nakładem PAU/The Enigma Press, Kraków 1999, ss. 144, ilustr., mapa. ISBN 83 – 86956 – 550/83 – 86110 – 36- 8 (opr.), „Nowy Filomata” 2 (1999), s. 158 – 162.
- Coins of Aretas IV, King of Nabataeans (9 BC – AD 40), „Notae Numismaticae – Zapiski Numizmatyczne”, T. III/IV, Kraków 1999, s. 103 – 128.
- The Reign of Archelaus, Ethnarch of Judaea, „The Polish Journal of Biblical Research”, Vol. 1, No. 1 (September 2000), s. 117 – 126.
- Salome, siostra Heroda Wielkiego – jej życie i działalność, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, Studia Historica I, Kraków 2001, s. 3 – 18.
- [Rec.] Maria Jaczynowska, Danuta Musiał, Marek Stępień, Historia Starożytna, Warszawa 1999, ss. 740, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, Studia Historica I, Kraków 2001, s. 277 – 279.
- Armia Judei jako symbol narodowy w okresie panowania dynastii Hasmoneuszy (168/167 – 63 przed Chr.), „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, Studia Historica II, Kraków 2003, s. 3 – 26.
- Armia Judei w okresie dominacji rzymskiej (63 p.n.e. – 70 n.e.) – symbol żydowskości czy obca siła?, „Studia Judaica” 6 (2003), nr 2 (12), s. 79 – 91.
- [Rec.] Mariusz Rosik, Judaizm u początków ery chrześcijańskiej, Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny 2003, ss. 195, „Studia Judaica” 6 (2003), nr 2 (12), s. 131 – 133.
- Kogo uważano za Żyda w starożytności?, „Studia Judaica” 8 (2005), nr 1-2 (15-16), s. 35
- Monety Aretasa IV i Agryppy I, a chronologia życia Jezusa. Czy Jezus został ukrzyżowanyw 21 r. po Chr.?, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, Studia Historica IV, Kraków 2005, s. 3 – 14.
- Countermarked Coins of Roman Prefects of Judaea, “Notae Numismaticae – Zapiski Numizmatyczne”, t. V, Kraków 2004, s. 35 – 47 (ukazał się w 2006).
- Anti-Jewish Policy of the Roman Empire from Vespasian until Hadrian, in the Light of Numismatic Sources – Fact or Myth?, “Israel Numismatic Research” 1 (2006), s. 101 – 110.
- On the Qumran Coins Once Again, “The Qumran Chronicle”, Vol. 15, No. 3-4 (December 2007), s. 175 – 182 (ukazał się 2008).
- [Rec.] Inscriptiones Judaicae Orientis, vol. 1 : Eastern Europe, ed. by David Noy, Alexander Panayotov, Hanswulf Bloedhern, Tübingen 2004, pp. 401, w: “The Polish Journal of Biblical Research”, Vol. 6, No. 2 (December 2007), s. 187 – 189.
- [Rec.] Siegfried Ostermann, Die Münzen der Hasmonäer. Ein kritischer Bericht zur Systematik und Chronologie, Academic Press, Fribourg/Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2005, in 8*, pp. X + 89 [+4], 15 figs., tables. Bound. [= Novum Testamentum Orbis Antiquus, Bd. 55]. Price: Euro 19.90. ISBN 3-7278-1499-3 and 3-525-53956-8, „The Qumran Chronicle”, Vol. 17, No. 2-4 (December 2009), s. 88 – 90.
- Zerubbabel and His Role in the Creation of Yehud Province, “The Polish Journal of Biblical Research”, Vol. 10, No. 1-2 (December 2011), s. 57 – 62.
- [Rec.] James J. Bloom, The Jewish Revolts against Rome, A.D. 66 – 135. A Military Analysis, Jefferson, North Carolina and London 2010, pp. 286, “The Polish Journal of Biblical Research”, Vol. 10, No. 1-2 (December 2011), s. 157 – 159.
- Ascalon Coins and the Roots of the Herodian Dynasty, “Notae Numismaticae – Zapiski Numizmatyczne”, t. VI, Kraków 2012, s. 31 – 46.
- Rola patriarchatu rabinicznego w późnym antyku, „Studia Europaea Gnesnensia” 9 (2014), s. 127 – 144.
redakcja naukowa:
- Amicorum Dona. Studia classica et orientalia Stephano Skowronek ab amicis, collegis, discipulis oblata, pod red. F. Kiryka, M. Wilczyńskiego i J. Ciecieląga, Kraków 1998.
rozdziały w monografiach:
- Monety z tzw. osiedli esseńskich nad Morzem Martwym – próba przedstawienia aktualnego stanu badań, w: Studia Classica et Byzantina Alexandro Krawczuk Oblata, red. M. Salamon i Z.J. Kapera, Kraków 1996, s. 87 – 98.
- Coins from the So-Called Essene Settlements on the Dead Sea Shores, w: Mogilany 1995. Papers on the Dead Sea Scrolls offered in memory of Aleksy Klawek, ed. by Zdzisław J. Kapera, Kraków 1998, s. 105 – 115.
- „Ohyda spustoszenia”, a problem wizyt Antiocha IV Epifanesa w Jerozolimie. Przyczynek do dziejów prześladowań Żydów przez Seleucydów, w: Amicorum Dona. Studia classica et orientalia Stephano Skowronek ab amicis, collegis, discipulis oblata, pod red. F. Kiryka, M. Wilczyńskiego i J. Ciecieląga, Kraków 1998, s. 55 – 61.
- H. Pomykalski, J. Ciecieląg, W dobie rozbiorów, w: Proszowice. Zarys dziejów do 1939 r., pod red. Feliksa Kiryka, Kraków 2000, s. 255 – 304.
- Organizacja Judei jako prowincji rzymskiej, w: Słowo Twoje jest prawdą. Księga pamiątkowa dla Księdza Profesora Stanisława Mędali CM w 65 rocznicę urodzin, zebrał i opracował ks. Waldemar Chrostowski, Warszawa 2000, s. 81 – 91.
- Walka o sukcesję po śmierci Heroda Wielkiego, w: Pan moim światłem. Księga pamiątkowa dla Księdza Profesora Jerzego Chmiela w 65 rocznicę urodzin, zebrał i opracował ks. Waldemar Chrostowski, Warszawa 2000, s. 126 – 147.
- „Polemus Quietus” i powstanie Bar Kochby, w: Studia Archaeologica. Liber Amicorum Ianussio A. Ostrowski ab amicis et discipulis oblatus, Kraków 2001, s. 67 – 73.
- [Rec.] Ocena podręczników do historii dla klasy I gimnazjum: Jolanta Trzebniak, Przemysław Trzebniak, Podręcznik dla klasy pierwszej gimnazjum, Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, Wrocław 2000, ss. 165; Witold Bobiński, Historia ludzi. Klasa 1 gimnazjum. Od czasów najdawniejszych do pierwszych odkryć geograficznych, Wydawnictwo „Znak”, Karków 2000, ss. 336; Tomasz Małkowski, Jacek Rześniowiecki, Historia I. Podręcznik do gimnazjum, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk 2000, ss. 290; Kazimierz Przybysz, Wojciech J. Jakubowski, Mariusz Włodarczyk, Historia dla gimnazjalistów. Starożytność i średniowiecze. Klasa I, Oficyna Edukacyjna Krzysztof Pazdro, Warszawa 2000, ss. 252, w: A. Kastory i G. Chomicki (red.), Prace Komisji do oceny podręczników szkolnych, t. 1, Kraków 2002, s. 23 – 28.
- Jakub Sprawiedliwy, brat Pański jako postać historyczna, w: Ossuarium Jakuba, brata Jezusa. Odkrycie, które podzieliło uczonych, red. Z.J. Kapera, Kraków 2003, s. 9 – 37.
- Koncepcja władzy królewskiej w Judei w okresie panowania dynastii Hasmoneuszy, w: Ideologia i propaganda w starożytności. Materiały konferencji Komisji Historii Starożytnej PTH, Rzeszów 12-14 września 2000, pod red. Lesława Morawieckiego i Piotra Berdowskiego, Rzeszów 2004, s. 69 – 84.
- Opozycja faryzeuszy wobec rządów dynastii hasmonejskiej w Judei – uwarunkowania polityczne i religijne. Główne kierunki badań, w: Religia i polityka w świecie antycznym, pod red. R. Sajkowskiego, Ostróda 2005, s. 88 – 98.
- Crimen laesae maiestatis czy perduellio? Za jakie przestępstwo został skazany Jezus przed sądem Poncjusza Piłata?, w: Salus rei publicae suprema lex. Ochrona interesów państwa rzymskiego w prawie karnym starożytnej Gecji i Rzymu, pod red. A. Dębińskiego, H. Kowalskiego i M. Kuryłowicza, Lublin 2007, s. 37 – 44.
- Tematy i postaci biblijne w Kronice Polskiej Kadłubka i wybranych żywotach świętych, w: Kraków. Studia z dziejów miasta. W 750 rocznicę lokacji, pod red. J. Rajmana, Kraków 2007, s. 52 – 60.
- Antyżydowska polityka cesarstwa rzymskiego od Wespazjana do Hadriana w świetle źródeł numizmatycznych – fakt czy mit?, w: „Przeznaczyłeś nas dla Twojej prawdy” (4Q 495). Studia dla Dr. Zdzisława J. Kapery w 65 rocznicę urodzin, red. Waldemar Chrostowski, Warszawa 2007, s. 397 – 409.
- Konwersja królewskiego domu Adiabene na judaizm, w: Hortus Historiae. Księga pamiątkowa ku czci profesora Józefa Wolskiego w setną rocznicę urodzin, pod red. E. Dąbrowy, M. Dzielskiej, M. Salamona, S. Sprawskiego, Kraków 2010, s. 331 – 339.
- [Rec.] Ocena podręcznika do historii dla klasy I gimnazjum: Danuta Musiał, Krystyna Polacka, Stanisław Roszak, Przez wieki. Podręcznik do historii dla klasy pierwszej gimnazjum obejmujący okres starożytności i średniowiecza, Warszawa 2007, ss. 241 (część starożytna), w: G. Chomicki (red.), Prace Komisji PAU do oceny podręczników szkolnych, t. VIII, Kraków 2010, s. 31 – 35.
- Kobiety jako przywódczynie wspólnot żydowskich w cesarstwie rzymskim, w: K. Pilarczyk (red), Żydzi i judaizm we współczesnych badaniach polskich, t. V, Kraków 2010, s. 87 – 92.
- Żydzi pod rządami Sasanidów, w: Jezus i chrześcijanie w źródłach rabinicznych, tom tematyczny pod red. K. Pilarczyka i A. Mrozka, „Estetyka i Krytyka” 27 (3/2012), Kraków 2012, s. 165 – 177.
- Żydzi w elitach miast Cesarstwa Rzymskiego, w: Elity w świecie starożytnym. Szczecińskie Studia nad Starożytnością, vol. III, red. M. Cieśluk, Szczecin 2015, s. 351 – 361.
- Władczynie, żony, kochanki. Rola kobiet w rodach hasmonejskim i herodiańskim w antycznej Judei, w: Kobieta i mężczyzna. Jedna przestrzeń – dwa światy, red. B. Popiołek, A. Chłosta-Sikorska, M. Gadocha, Warszawa 2015, s. 185 – 192.
- Co Biblia mówi o jedzeniu?, w: Wiktuały, kuchnia, kultura jedzenia w perspektywie historycznej, red. P. Jędrzejewski, P. Magiera, K. Skrężyna, G. Szuster, Kraków 2016, s. 323 – 328.