dr hab. prof. UKEN Mateusz Wyżga

Rozprawa doktorska: Parafia Raciborowice od XVI do końca XVIII wieku. Studium o społeczności lokalnej

Promotor: prof. dr hab. Zdzisław Noga

Recenzenci: prof. dr hab. Cezary Kuklo, prof. dr hab. Franciszek Leśniak

Rok obrony: 2010

Zainteresowania naukowe: historia wsi polskiej, historia migracji, historia społeczno-gospodarcza XV-XX wieku, demografia historyczna, archiwistyka społeczna

Granty i projekty badawcze:

1. 2011 – 2015 – kierownik i wykonawca – Mobilność chłopów w okresie nowożytnym w świetle ksiąg metrykalnych parafii podkrakowskich, Instytut Historii i Archiwistyki UP ze środków Narodowego Centrum Nauki, NN 108079340.
2. 2014-2018 – wykonawca – Urzędnicy miejscy z ziem dawnej Rzeczypospolitej, Śląska i Pomorza w XIII-XVIII wieku, ­Polskie Towarzystwo Historyczne ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, 0087/NPRH3/H11/82/2014.

Członkostwo w stowarzyszeniach, instytucjach naukowych oraz zespołach redakcyjnych:

1. Komisja Historii Struktur Demograficznych i Społecznych
2. Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział Krakowski
3. Sieć badawcza „Women on the Move” (CA19112)
4. Stowarzyszenie Archiwistów Polskich. Oddział Kraków (wiceprezes w l. 2017-2022)
5. Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa
6. European Rural History Organization
7. International Commission for Historical Demography
8. Social Science History Association
9. European Association for Urban History

Organizacja konferencji:

1. Międzynarodowy Kongres Naukowy „Polska-Rosja. Trudne tematy. Trzy narracje: historia, literatura, film”, 2010, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, Kraków.
2. Międzynarodowa Konferencja Naukowa „W kręgu rodziny epok dawnych – rytmy życia, rytmy codzienności. Dzieciństwo”, 2012, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN.
3. Konferencja międzynarodowa „Ratusz w miastach Polski i Rzeczypospolitej Obojga Narodów: XIII-XVIII w., 2012, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, Kraków.
4. Międzynarodowa Konferencja Naukowa: „Kraków, Norymberga, Praga. Elity miast w średniowieczu i epoce wczesnonowożytnej. Pochodzenie, narodowość, mobilność, mentalność”, 2014, Kraków.

Najważniejsze publikacje:

1. M. Wyżga, 2022. Chłopstwo. Historia bez krawata, Znak Horyzont, Kraków, 496 ss.
2. M. Wyżga, 2022. Peasants’ Serfdom, Freedom and Mobility in the Cracow Province (1501-1800), „Journal of Migration History” t. 8, nr 2, s. 267-290.
3. M. Wyżga, 2022, W stronę nowej syntezy historii społecznej?: uwagi nad Ludową historią Polski Adama Leszczyńskiego, „Kwartalnik Historyczny”, t. 129, nr 1, s. 195-229.
4. M. Wyżga, 2022, Women’s Labour Migration and Serfdom in the Polish-Lithuanian Commonwealth (Sixteenth to Eighteenth Centuries), W: Gender and Migration in Historical Perspective: Institutions, Labour and Social Networks, 16th to 20th Centuries, red. B. Zucca – Micheletto, Palgrave Macmillan, s. 175-213.
5. K. Kołodziejczyk, M. Wyżga, 2022, Studium przypadku w badaniach nad mikromobilnością społeczeństwa preindustrialnego, W: Jednostka, rodzina i struktury społeczne w perspektywie historycznej: księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Cezaremu Kukli z okazji 45-lecia pracy naukowej, red. P. Łozowski, R. Poniat,Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, Białystok , s. 322-328.
6. M. Wyżga, 2021, Genealogie, migracje a długie trwanie, W: Skąd przyszliśmy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy? : wokół badań nad genealogią, red. P. Jędrzejewski, J. Pieczara, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Kraków, s. 167-178.
7. M. Wyżga, 2021, Historia ludowa a historia lokalna Polski, „Stan Rzeczy” nr 21, s. 331-343.
8. M. Wyżga, 2021, Procesy urbanizacyjne w województwie krakowskim w XVI-XVIII wieku: nowe możliwości badań, „Przeszłość Demograficzna Polski”, t. 43, s. 7-27.
9. M. Wyżga, 2020. Miasta i migracje w Rzeczypospolitej przedrozbiorowej: zarys problematyki, „Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym”, t. 52, nr 1, s. 59-87.
10. M. Wyżga, 2020, Wszystko płynie, czyli o pochodzeniu mieszkańców parafii Wawrzeńczyce, Karty z dziejów igołomskiego powiśla, red. K. Tunia, Stowarzyszenie Folklorystyczne KUŹNIA, Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna PROFIL-ARCHEO, Igołomia-Pękowice, s. 205-212.
11. M. Wyżga, 2019. Serfdom and Mobility in Eighteenth-Century Bohemia: On Josef Grulich’s Book Migrační strategie: Město, předměstí a vesnice na panství České Budějovice ve druhé polovině 18. století, České Budějovice: Jihočeská univerzita v Českých Budějovicích, 2018, 286 pages, „Przeszłość Demograficzna Polski” t. 41, s. 233-247.
12. M. Wyżga, 2019, Homo movens. Mobilność chłopów w mikroregionie krakowskim w XVI-XVIII wieku, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków, ss. 470.
13. M. Wyżga, 2019, Peasant immigrants in the city of Cracow in the 16th-17th centuries in the light of criminal records, “Historickâ demografie” 43, nr 1, s. 47-65.
14. M. Wyżga, 2018, Urzędnicy miejscy Bochni do 1772 roku, Seria: Spisy urzędników miejskich z obszaru dawnej Rzeczypospolitej, Śląska i Pomorza Zachodniego, t. III: Małopolska, z. 4: Bochnia, Wydawnictwo Naukowe Grado, Toruń, ss. 242.
15. M. Wyżga, 2018, Ze współczesnych badań nad mobilnością w Europie przednowoczesnej, “Przeszłość Demograficzna Polski”, T. 40, s. 11-37.
16. M. Wyżga, 2018, Ludzie rodowici i migranci – czy słuszny podział? : wokół książki Jeremy Hayhoe, Strangers and Neighbours. Rural Migration in Eighteenth-Century Northern Burgundy, Toronto: University of Toronto Press 2016, ss. 274, “Przeszłość Demograficzna Polski”, T. 40, [artykuł recenzyjny], s. 301-327.
17. M. Wyżga, 2018, Historiografia regionalna i lokalna w Polsce, „Małopolska. Regiony, Regionalizmy, Małe ojczyzny”, t. 20, s. 69-87.
18. M. Wyżga, 2018, Were Peasants Able to Move in Feudal Poland? Tracking the Determinants of Internal Migrations, 1501-1800, “Romanian Journal of Population Studies”, T. 12, z. 2, s. 5-20.
19. M. Wyżga, 2018, Nad edycjami ksiąg kryminalnych miasta Krakowa z lat 1554-1690, „Rocznik Krakowski”, T. 84, s. 222-227.
20. M. Wyżga, 2017, Migrations to the city of Cracow, 1400-1800, „Altreitalie” , T. 57, s. 5-26.
21. J. Sadowski, M. Wyżga, 2016, Społeczności lokalne wobec wyzwań współczesności: przykład gminy Michałowice w Małopolsce i archiwum społecznego „Michaś”, [w:] „Archiwista cyfrowy” i infobroker: kształcenie, sylwetka, wyzwania, red. Dorota Drzewiecka, Bartosz Drzewiecki, Wydawnictwo Antykwa, Kraków, s. 117-124.
22. M. Wyżga, 2016, Kryzys demograficzny w Małopolsce Zachodniej w latach 1736-1737, [w:] Epidemie w dziejach Europy: konsekwencje społeczne, gospodarcze i kulturowe, red. K. Polek, Ł. Tomasz Sroka, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków,s. 229-247.
23. M. Wyżga, 2016, Der Krakauer Adel vom 16. bis zum 18. Jahrhundert, [w:] Krakau – Nürnberg – Prag: die Eliten der Städte im mittelalter und in der frühen neuzeit: herkunft, nationalität, mobilität, mentalität, red. Michael Diefenbacher, Olga Fejtová, Zdzisław Noga, Wydawca: Archiv hlavního města Prahy: Scriptorium, Praha, s. 155-172.
24. M. Wyżga, 2016, Dolina Prądnika od XVI wieku do czasów współczesnych, [w:] Monografia Ojcowskiego Parku Narodowego: dziedzictwo kulturowe, red. Józef Partyka, wydawca: Ojcowski Park Narodowy, Ojców, s. 107-154.
25. M. Wyżga, 2016, Plechów i jego mieszkańcy w latach 1576-1795, [w:] Plechów: historia majątku ziemskiego: praca zbiorowa, red. Waldemar Bukowski, Wydawnictwa Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”, Kraków, s. 101-179.
26. M. Wyżga, 2015, Mobilność i migracje chłopów do miast polskich doby preindustrialnej: z badań nad mikroregionem krakowskim, „Przeszłość Demograficzna Polski” T. 37, nr 2, s. 95-128.
27. M. Wyżga, 2014, Ceremonie na ratuszu krakowskim w XV-XVIII wieku, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, T. 74, s. 139-159.
28. M. Wyżga, 2014, Funkcjonowanie wiejskich cmentarzy parafii katolickich w dobie przedrozbiorowej na przykładzie dekanatów Nowa Góra, Skała i Proszowice z okolic Krakowa, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. 62, nr 3, s. 441-462.
29. M. Wyżga, 2014, W czasach staropolskich, [w:] Jacek Laberschek, Krzysztof Tunia, Mateusz Wyżga, Pod Krakowem: monografia historyczna gminy Michałowice, T. 1: Do schyłku XVIII wieku, red. M. Wyżga, Wydawnictwo „Czuwajmy”, Kraków-Michałowice, s. 89-293.
30. M. Wyżga, 2012, Korespondencja miasta Krakowa w XVII-XVIII wieku, „KLIO. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, T. 23, nr 4, s. 117-128.
31. J. S. Kozik, M. Wyżga, 2012, Przy wielkiej drodze: gmina Igołomia-Wawrzeńczyce od wieków średnich do współczesności, Urząd Gminy Igołomia-Wawrzeńczyce, Igołomia-Wawrzeńczyce, 453 ss.
32. M. Wyżga, 2011, Parafia Raciborowice od XVI do końca XVIII wieku : studium o społeczności lokalnej, Księgarnia Akademicka, Kraków, 476 ss.
33. M. Wyżga, 2009, W tej pięknej ziemi. Gmina Zielonki od średniowiecza do czasów współczesnych, Urząd Gminy Zielonki, Zielonki, 279 ss.
34. M. Wyżga, 2008, Sercu najbliższa: inwentaryzacja zasobów kulturowo-przyrodniczych Małej Korony Północnego Krakowa, Stowarzyszenie Korona Północnego Krakowa, Raciborowice, 128 ss.

Działalność popularyzatorska:

– warsztaty z zakresu historii migracji, historii lokalnej i genealogii dla nauczycieli i uczniów w szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach średnich na terenie województwa małopolskiego (m.in. III L.O. w Krakowie, V L.O. w Krakowie, XVI L.O. w Krakowie, I L.O. w Bochni, Zespoły Szkół w Korzkwi, w Michałowicach, w Raciborowicach, w Owczarach, w Więcławicach).

–  audycje w Radiu Kraków oraz w telewizji regionalnej TVP (promowanie badań regionalistycznych i genealogicznych).

Recenzent w czasopismach/instytucjach grantowych:

1. Narodowe Centrum Nauki
2. Przeszłość Demograficzna Polski

1. Przegląd Historyczno-Kulturalny
2. Historyka. Studia metodologiczne
3. Folia Historica Cracoviensia
4. Świętokrzyskie Studia Archiwalno-Historyczne
5. Res Gestae. Czasopismo Historyczne

Promotorstwo doktoratów:

Konrad Kołodziejczyk, Ludność chrześcijańskiego Kazimierza pod Krakowem w XVIII wieku. Studium społeczno-demograficzne, 2022

Hobby:

– biegi długodystansowe

– triathlon

– muzyka klasyczna i rockowa